Dự báo lãi suất và tỷ giá trong mùa cao điểm

Các biến dự báo (trừ CPI) là trung bình các ngày làm việc trong tháng 01/2021.

Ngay từ đầu năm 2021, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quyết định điều chỉnh phương án giao dịch ngoại tệ với các tổ chức tín dụng (TCTD). Theo đó, nhà điều hành ngừng mua ngoại tệ giao ngay, chuyển sang mua kỳ hạn 6 tháng.

Điều chỉnh trên lập tức tác động đến tỷ giá USD/VND trên thị trường liên ngân hàng, mặt khác cũng có ảnh hưởng đến nguồn VND cung ứng và liên quan đến lãi suất .

Trong khi đó, thị trường chuẩn bị bước vào mùa cao điểm cận Tết Nguyên đán - thời điểm mà hàng chục năm qua thường có biến động khá mạnh về lãi suất và tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng.

Còn theo dự báo chung của các thành viên Hội Nghiên cứu Thị trường liên ngân hàng Việt Nam (VIRA), lãi suất VND dự kiến sẽ nhích nhẹ, tỷ giá USD/VND giao ngay sẽ đi xuống trên thị trường liên ngân hàng ở tháng cận kề yếu tố mùa vụ này.

VIRA tập hợp những đại diện đến từ khối nghiên cứu thị trường của các ngân hàng thương mại, định kỳ hàng tháng đưa ra dự báo về 4 chỉ tiêu chính: tỷ giá USD/VND giao ngay liên ngân hàng, lãi suất VND liên ngân hàng kỳ hạn 1 tuần, lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm và chỉ số giá tiêu dùng CPI so với cùng kỳ năm trước.

Từ năm 2021, dự báo của VIRA có sự góp mặt của một số công ty chứng khoán lớn; tầm dự báo cũng xa hơn với 3 tháng thay cho phạm vi trong 1 tháng thực hiện thời gian qua.

 

Năm 2020 đã khép lại, Việt Nam tiếp tục kiểm soát mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng CPI trong phạm vi mục tiêu. Dịch Covid-19 là một trọng số tác động đến sức cầu trong nền kinh tế năm qua. Trọng số này vẫn tiếp tục đeo bám sang năm 2021.

Dự báo bình quân của các thành viên VIRA trong tháng đầu tiên của năm mới, CPI so với cùng kỳ năm trước sẽ giảm nhẹ -0,4%, dù thị trường bắt đầu bước vào mùa cao điểm tiêu dùng. Tuy nhiên, một số thành viên vẫn hướng về khả năng CPI sẽ tăng khá mạnh tháng này, với dự báo tăng từ 0,45 - 0,86%. Ngược lại, mức dự báo giảm sâu nhất có thể lên tới -0,8%.

Trong hàng chục năm trước, cứ vào thời điểm cận Tết Nguyên đán, lãi suất VND thường tăng khá mạnh trên thị trường liên ngân hàng; cùng đó, NHNN thường bơm ròng lượng lớn hỗ trợ hệ thống cân đối thanh khoản.

Tuy nhiên, khác biệt lớn đã từng thể hiện dịp Tết năm ngoái, hệ thống đã gần như tự dưỡng thanh khoản hoàn toàn và nhà điều hành thậm chí đã phải hút bớt tiền về. Một yếu tố liên quan, năm ngoái NHNN đã liên tiếp mua ròng lượng lớn ngoại tệ, với khoảng 20 tỷ USD và tiền cung ứng theo đó lớn.

Năm 2020 vừa qua và cho đến nay, hoạt động mua vào ngoại tệ lượng lớn tiếp tục thể hiện, đại dịch Covid-19 cản đà tăng trưởng tín dụng, vốn đầu tư công giải ngân mạnh…, "mùa tiền rẻ" với mặt bằng lãi suất thấp kỷ lục trên liên ngân hàng kéo dài.

Với mùa cao điểm năm nay, dự báo chung của VIRA với chỉ tiêu lãi suất VND kỳ hạn 1 tuần trên thị trường liên ngân hàng chỉ nhích nhẹ và tiếp tục cho thấy triển vọng ổn định.

Cụ thể, mức bình quân dự báo lãi suất VND kỳ hạn 1 tuần liên ngân hàng trong tháng 1 sẽ vào khoảng 0,23%/năm, tăng nhẹ so với bình quân thực tế 0,21%/năm trong tháng 12/2020. Cá biệt, có thành viên dự báo mức tăng mạnh sẽ thể hiện, khi có thể lên tới 0,46%/năm.

Điểm thú vị của kỳ dự báo này có ở tỷ giá USD/VND giao ngay trên thị trường liên ngân hàng.

Chỉ tiêu này có thể trở nên "khác đi" khi từ ngày 04/01/2021 NHNN ngừng mua ngoại tệ giao ngay và chuyển qua mua kỳ hạn. Theo đó, "ngưỡng chặn" 23.125 VND mà Sở Giao dịch NHNN thực hiện mua vào giao ngay thời gian qua đã không còn hiệu lực.

Thực tế, giá USD giao ngay trên thị trường liên ngân hàng đã bắt nhịp điều chỉnh trên, giảm sâu dưới "ngưỡng chặn" 23.125 VND, chỉ còn quanh 23.090 VND những phiên đầu tháng 1 này.

Và một điểm thường thấy nhiều năm trước đây, cận Tết Nguyên đán, hoạt động chuyển đổi ngoại tệ đáp ứng nhu cầu VND tăng cao thường khiến tỷ giá USD/VND đi xuống, có năm từng ghi nhận những bước giảm tới quanh 100 VND.

Tuy nhiên năm nay, dự báo chung của VIRA cùng hướng về sự ổn định nối tiếp của tỷ giá USD/VND giao ngay trên thị trường liên ngân hàng; mức bình quân của tháng 1 dự báo ở 23.091 VND. Đa số thành viên cùng có mức dự báo dưới ngưỡng 23.125 VND - mức tỷ giá NHNN mua kỳ hạn.

 

Ở thời điểm hiện tại Kho bạc Nhà nước chưa công bố cụ thể quy mô dự kiến phát hành trái phiếu Chính phủ (TPCP) cụ thể quý 1 và cả năm 2021. Dù vậy, với cân đối lượng đáo hạn lớn trong năm nay, quy mô phát hành dự kiến vẫn mở rộng.

Nếu nhìn lại trước đây, khi hoạt động thanh toán và chi trả của NHTM vào mùa cao điểm, phối hợp với chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa sẽ chưa tập trung huy động dịp này để như một sự hạn chế chèn lấn.

Còn về lợi suất, kỳ hạn 10 năm, dự báo chung của VIRA nghiêng về hướng giảm nhẹ trong tháng 1, bình quân xuống 2,34% so với 2,38% thực tế bình quân tháng 12/2020.

Như đề cập ở trên, từ năm 2021 VIRA mở rộng dự báo cho 3 tháng liên tiếp. Theo đó, cho đến tháng 3/2021, các chỉ tiêu dự báo có những thay đổi đáng chú ý.

Trong khi dự báo bình quân cho ba tháng này không nhiều biến động ở chỉ tiêu lợi suất TPCP kỳ hạn 10 năm (2,35%), cũng như ở chỉ tiêu tỷ giá (23.091 VND), thì lãi suất VND kỳ hạn 1 tuần trên thị trường liên ngân hàng tiềm ẩn biến động mạnh.

Cụ thể, trong ba tháng tới, một số thành viên VIRA dự báo lãi suất VND liên ngân hàng kỳ hạn 1 tuần có thể bật tăng mạnh, thậm chí vượt mốc 1%/năm. Ngược lại, số ít thành viên dự tính kỷ lục lãi suất thấp ở chỉ tiêu này sẽ tiếp tục thể hiện, chỉ trong khoảng 0,1 - 0,2%/năm. Mức dự báo bình quân cho ba tháng của VIRA là 0,32%/năm, tăng đáng kể so với quanh 0,23%/năm hiện nay.

Nếu mức bình quân dự báo trên hiện thực, có thể đó là một tín hiệu lãi suất bắt đầu đảo chiều vào cuối quý 1/2021.