Lạm phát đang đảo chiều hoàn toàn, lãi suất sẽ tăng trở lại?

Hội Nghiên cứu Thị trường liên ngân hàng Việt Nam (VIRA) vừa công bố dự báo các chỉ tiêu chính trên thị trường tiền tệ tháng 3/2021.

 

VIRA tập hợp những đại diện đến từ khối nghiên cứu thị trường của các ngân hàng thương mại, cùng một số công ty chứng khoán hàng đầu, định kỳ hàng tháng đưa ra dự báo về 4 chỉ tiêu chính: tỷ giá USD/VND giao ngay liên ngân hàng, lãi suất VND liên ngân hàng kỳ hạn 1 tuần, lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm và chỉ số giá tiêu dùng CPI so với cùng kỳ năm trước.

 

Liền trước kỳ dự báo này, CPI vừa có tháng tăng cao nhất trong 8 năm. Cụ thể, CPI tháng 2/2021 tăng 1,52% so với tháng trước. Diễn biến này có yếu tố mùa vụ, thị trường vào mùa cao điểm tiêu dùng Tết Nguyên đán; chương trình hỗ trợ giá điện, tiền điện cũng đã kết thúc.

Tuy nhiên, so với cùng kỳ năm trước CPI tháng 2 chỉ tăng 0,7%, thấp nhất kể từ năm 2016 đến nay.

Sang tháng 3, lạm phát dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh lên, theo dự báo của VIRA. Theo đó, đây là xu hướng đảo chiều hoàn toàn so với diễn biến cùng kỳ năm trước.

Theo bình quân dự báo của các thành viên VIRA, CPI tháng 3 này sẽ tăng 1,22% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi đó, tháng 3/2020 đã ghi nhận mức giảm rất mạnh của CPI so với tháng liên trước, với tác động đặc biệt của dịch Covid-19 bùng phát trong cộng đồng. Tuy nhiên, ở thời điểm đó lạm phát đã có đà tăng mạnh, khi mức tăng CPI tháng 3/2020 so với cùng kỳ năm trước vẫn lên tới 4,87%.

Năm nay, xu hướng đảo chiều tăng trở lại của CPI so với cùng kỳ năm trước một mặt phản ánh sức cầu trong nền kinh tế dần hồi phục, khi dịch Covid-19 được kiểm soát. Mặt khác, như trên, chính sách trợ giá đối với điện đã kết thúc, trong khi giá nhiều loại nguyên liệu đang tăng cao, đặc biệt là diễn biến tăng rất mạnh của giá dầu trên thị trường thế giới vừa qua và hiện nay.

 

Như kỳ dự báo hồi tháng 2, VIRA đã dự tính "mùa tiền rẻ" sẽ không trở lại như trước trên thị trường liên ngân hàng. Đó là một mặt bằng mới được thiết lập và cao hơn trước.

Thực tế, sau yếu tố mùa vụ cao điểm thanh khoản phục vụ nhu cầu thanh toán và chi trả cận Tết Nguyên đán, lãi suất liên ngân hàng đã nhanh chóng hạ nhiệt. Nhưng, cho đến nay, mặt bằng lãi suất các kỳ hạn ngắn vẫn cao khoảng gấp đôi so với kỳ tiền rẻ trước đó.

Với tháng 3 này, các thành viên VIRA tiếp tục dự báo lãi suất sẽ dần ổn định nhưng vẫn duy trì mức cao trên thị trường liên ngân hàng. Mức dự báo chung và bình quân trong tháng này đối với lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn 1 tuần là 0,47%/năm. Mặc dù mức này đã giảm rất mạnh so với bình quân 1,43%/năm trong tháng 2, nhưng đã thiết lập một mặt bằng cao hơn khoảng gấp đôi so với cuối năm 2020.

 

Trong tháng 2 vừa qua, với đặc điểm thị trường vào mùa cao điểm nhu cầu vốn cho thanh toán và chi trả cận Tết, Kho bạc Nhà nước đã giãn và giảm quy mô phát hành trái phiếu Chính phủ.

Bước sang tháng 3, hoạt động đấu thầu tiếp tục ghi nhận loạt phiên thất bại kéo dài. Mà năm nay Kho bạc Nhà nước lên kế hoạch huy động quy mô kỷ lục nhiều năm qua, lên tới 350.000 tỷ đồng.

Một điểm được chú ý, các thành viên của VIRA tính toán lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm sẽ tăng lên trong tháng này. Mức bình quân dự báo trong tháng 3 là 2,37%, trong khi mức bình quân thực tế tháng trước là 2,26%. Cá biệt, có thành viên (VNDirect) dự báo sẽ có mức vượt trội với 3,2%, tức sẽ tăng rất mạnh.

Các kỳ dự báo gần đây của VIRA về tỷ giá USD/VND giao ngay trên liên ngân hàng đã có yếu tố khác biệt và ảnh hưởng lớn. Ngân hàng Nhà nước đã ngừng mua ngoại tệ giao ngay, chuyển sang mua kỳ hạn với 6 tháng.

Với thay đổi này, tỷ giá USD/VND giao ngay trên thị trường liên ngân hàng đã có nhiều biến động lớn hơn từ đầu năm đến nay. Tuy nhiên, xu hướng ổn định đang dần định hình.

Điểm được chú ý thời gian qua và hiện nay: tỷ giá USD/VND giao ngay trên thị trường liên ngân hàng đã nằm rất sâu dưới mức giá mua kỳ hạn của Ngân hàng Nhà nước, cũng như so với tỷ giá trung tâm.

Theo dự báo chung của VIRA, trạng thái trên sẽ khó thay đổi trong tháng này. Nói cách khác, sự ổn định của tỷ giá USD/VND sẽ tiếp tục duy trì; mức giao dịch theo dự báo bình quân tháng 3 sẽ ở 23.027 VND.

Tuy nhiên, có thành viên (VCBS) dự tính tỷ giá sẽ có bước tăng khá mạnh trong tháng này, với bình quân lên tới 23.088 VND, cao hơn khoảng 50 VND so với hiện nay.

 

Ngoài các chỉ tiêu trong tháng 3, VIRA cũng mở rộng dự báo cho ba tháng tới.

Điểm đáng chú ý, nếu tỷ giá USD/VND và lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm có dự báo chung sẽ tiếp tục tương đối ổn định, thì riêng lãi suất VND kỳ hạn 1 tuần trên thị trường liên ngân hàng được các thành viên VIRA trù tính sẽ tăng mạnh lên, mức bình quân sẽ ở 0,55%/năm.

Nếu mốc 0,55%/năm đó thiết lập, kỳ tiền rẻ trong và cuối năm 2020 với vùng quanh 0,2%/năm đã gần như không còn trở lại.