TP HCM: Quỹ phát triển nhà dừng cho vay vì cạn vốn

Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM (HOF) vừa đề nghị UBND TP HCM tháo gỡ khó khăn trong hoạt động cấp vốn cho người thu thập thấp vay mua nhà trước nguy cơ nguồn vốn bị cạn kiệt.

Hoạt động cho vay mua nhà bị dừng lại

Cụ thể, theo kế hoạch năm 2021, Quỹ Phát triển nhà ở TP HCM (HOF) được giao chỉ tiêu giải ngân 470 tỷ đồng cho người có thu nhập thấp có nhu cầu vay mua nhà. Tuy nhiên đến hết quý 1/2021, đơn vị này mới giải ngân được 96,64 tỷ đồng, đạt 20,56% kế hoạch.

Để đạt chỉ tiêu giải ngân 470 tỷ đồng trong năm nay, HOF đã đăng ký và được HĐND TP HCM duyệt cấp bổ sung vốn điều lệ 374 tỷ đồng. Trên cơ sở đó, UBND TP HCM giao Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng Sở Tài chính tham mưu việc cấp bổ sung vốn điều lệ cho HOF.

Ông Nguyễn Ngọc Thạch, Giám đốc HOF, cho biết: “Trong thời gian chờ cấp vốn, đơn vị đã tạm thời sử dụng số kinh phí tạm còn lại để giải quyết nhu cầu vay mua nhà cho người thu nhập thấp. Tính đến hết quý I, đơn vị còn thiếu 166 tỷ đồng cho vay mua nhà ở. Số vốn thiếu hụt năm ngoái là 70,2 tỷ đồng”.

“Nếu không có thêm nguồn vốn, không chỉ việc hỗ trợ cho người thu nhập thấp vay vốn làm nhà gặp khó khăn mà nhiều hoạt động khác của đơn vị cũng bị ảnh hưởng. Một số hoạt động của HOF trong tháng 5 hoặc tháng 6 năm nay có nguy cơ bị tạm dừng do thiếu vốn. Vì vậy, HOF kiến nghị UBND TP HCM sớm tháo gỡ khó khăn nói trên”, ông Thạch nói thêm.

Hoạt động từ năm 2005, đến nay, HOF đã hỗ trợ hơn 5.400 trường hợp thu nhập thấp vay vốn xây dựng nhà ở với tổng giải ngân hơn 2.500 tỷ đồng, góp phần thực hiện mục tiêu an sinh xã hội của thành phố.

HOF có vốn điều lệ ban đầu là 1.000 tỷ đồng, hoạt động theo nguyên tắc hoàn vốn, bù đắp chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động và không vì mục tiêu lợi nhuận.

Quỹ thực hiện nhiệm vụ do UBND TP HCM giao trong việc phát triển nhà ở trên địa bàn thành phố, tổ chức thực hiện các chính sách hỗ trợ về tài chính cho các đối tượng có thu nhập thấp vay tạo lập nhà ở...

Nhà ở giá rẻ: ngày càng xa tầm với

Theo Đề án xây dựng Chương trình phát triển nhà ở tại TP HCM giai đoạn 2021-2030, chỉ 20% người lao động đủ khả năng mua nhà ở thương mại phân khúc trung cấp trở lên; 40% người lao động chỉ đủ khả năng mua nhà ở thương mại giá thấp, 40% còn lại không đủ khả năng mua nhà để ở.

Nhu cầu nhà ở của lực lượng lao động chủ yếu ở phân khúc thương mại giá thấp, trong khi đó, nguồn cung nhà ở hiện nay chủ yếu ở phân khúc trung cấp.

Kết quả điều tra về khả năng chi trả để mua nhà của nhóm người thu nhập thấp tại TP HCM năm 2019 cho thấy có 44% số hộ thu nhập thấp có khả năng chi trả dưới 500 triệu đồng để mua nhà; 45% số hộ thu nhập thấp có khả năng chi trả từ 500 triệu đến 1 tỷ đồng cho việc mua nhà. Như vậy, có đến 89% nhóm đối tượng thuộc diện thu nhập thấp có khả năng chi trả dưới 1 tỷ đồng cho một căn nhà/căn hộ để ở.

Mặc dù TP HCM đã ban hành một số chính sách ưu đãi, hỗ trợ nhưng thị trường mới chỉ đáp ứng một lượng nhà ở không đáng kể (dưới 1 tỷ đồng) bởi một số nhà đầu tư nhỏ và siêu nhỏ, hộ kinh doanh cá thể, dẫn đến quy mô đầu tư và mức độ tiện nghi chưa đáp ứng được phần lớn nhu cầu của người dân.

Dự báo trong thời gian tới, nhu cầu nhà ở sẽ tiếp tục tăng, cơ cấu nhu cầu nhà ở sẽ tập trung vào phân khúc nhà ở thương mại giá thấp, nhà ở xã hội nhằm phục vụ những người lao động có thu nhập thấp hoặc không ổn định.

Ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM, cho biết: “Thời gian qua, Sở Xây dựng TP HCM đang tìm kiếm các giải pháp về vật liệu và công nghệ xây dựng nhà ở giá thành thấp, thân thiện với môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; về các loại công nghệ xây dựng mới, hiện đại, rút ngắn thời gian và hạ giá thành sản phẩm; công nghệ xây dựng hiện đại dễ tiếp cận và triển khai thực hiện”.

Theo đó, nhà ở cho người thu nhập thấp không có nghĩa là nhà có chất lượng thấp, mà phải đảm bảo đầy đủ tiện ích cho người dân sử dụng. Mặt khác, công nghệ xây dựng cần đáp ứng 5 yếu tố là nhanh, rẻ, bền, dễ tiếp cận và thông minh.

Nhìn chung, bài toán nhà ở cho người thu nhập thấp hiện nay hết sức nan giải, chưa có lời giải. Ngoài việc đáp ứng 5 yếu tố nói trên, thì vấn đề quan trọng nhất vẫn là giá cả. Với nhu cầu rất lớn, nhưng TP HCM gần như vắng bóng loại căn hộ hạng C (căn hộ bình dân), đặc biệt căn hộ dưới 1 tỷ lại càng khan hiếm.

Thêm vào đó là việc thiếu hụt nguồn vốn cho người thu nhập thấp vay mua nhà lại càng làm cho ước mơ sở hữu nhà ở của người nghèo ngày càng xa vời.