Bắc Ninh: Từ tỉnh thuần nông đến thủ phủ công nghiệp

Ông Lê Xuân Lợi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh cho biết: Năm 1997, cơ cấu kinh tế khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 45%; công nghiệp và xây dựng chiếm 23,8%; dịch vụ chiếm 31,2%. Với sự góp mặt của các doanh nghiệp FDI thuộc các tập đoàn lớn đầu tư vào các ngành công nghiệp đã góp phần đưa khu vực công nghiệp - xây dựng tăng nhanh về quy mô và đóng góp lớn trong cơ cấu kinh tế của tỉnh.

Ông Lê Xuân Lợi - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh

Đến năm năm 2024, ngành công nghiệp – xây dựng đóng vai trò chủ lực, chiếm tỷ trọng cao nhất trong cơ cấu kinh tế của tỉnh; ngành dịch vụ tiếp tục phát triển, chiếm tỷ trọng ngày càng cao: Công nghiệp - xây dựng chiếm 70,7%; dịch vụ chiếm 22,4%; nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 2,9%; thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm chiếm 4%.

 Phát triển công nghiệp điện tử, công nghiệp công nghệ cao trở thành ngành mũi nhọn, giữ vai trò quan trọng trong phát triển công nghiệp, đưa Bắc Ninh trở thành trung tâm công nghiệp điện tử của cả nước

Năm 1997, giá trị sản xuất công nghiệp (giá hiện hành) là 646 tỷ đồng. Đến nay, tỉnh Bắc Ninh có 16 KCN tập trung được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch phát triển với tổng diện tích 6.397,68ha (có 12/16 KCN đã đi vào hoạt động; có 15 Khu công nghiệp đã được thành lập với diện tích 5.946,99 ha; bên cạnh đó là hệ thống các cụm công nghiệp được xây dựng đồng bộ. Trong 9 tháng năm 2024 chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 7,5%.

Ngã sáu thành phố Bắc Ninh.

Thương mại, dịch vụ phát triển theo hướng văn minh, hiện đại; thị trường hàng hóa và dịch vụ mở rộng, góp phần thu hẹp khoảng cách giữa khu vực thành thị và nông thôn; Hoạt động ngoại thương có bước đột phá

Khi mới tách tỉnh, hạ tầng thương mại lạc hậu và xuống cấp, đến nay sau 27 năm đầu tư và xây dựng, hạ tầng thương mại hình thành và phát triển theo hướng văn minh, hiện đại và ứng dụng thương mại điện tử. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ 9 tháng đầu năm 2024 đạt 74.778 tỷ đồng, cả năm ước đạt 98.000 tỷ đồng, gấp hơn 100 lần năm 1997.

Kinh tế đối ngoại có đột phá lớn, với việc thu hút vốn đầu tư từ 41 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhất là trong lĩnh vực điện tử, đã tạo bước đột phá lớn cho hoạt động ngoại thương. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa năm 2023 đạt trên 39 tỷ USD, đứng thứ 3 cả nước sau Thành phố Hồ Chí Minh và Thành phố Hà Nội, tuy nhiên cán cân thương mại TPHCM và Hà Nội nhập siêu rất lớn (lần lượt là gần 13 tỷ USD và gần 21 tỷ USD), ngược lại Bắc Ninh lại xuất siêu khoảng 6 tỷ USD.

Giá trị sản xuất trồng trọt trên 01 ha đất canh tác tăng từ 17,2 triệu đồng (năm 1997) lên 126,4 triệu đồng vào năm 2023. Chương trình quốc gia về xây dựng nông thôn mới được thực hiện có hiệu quả với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, tính đến hết năm 2020, 100% các xã trong tỉnh đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, 8/8 đơn vị cấp huyện hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020, Bắc Ninh là 1 trong 14 tỉnh được công nhận tỉnh nông thôn mới.

Phát triển sản phẩm OCOP đi vào chiều sâu, gắn kết với du lịch, dịch vụ và xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu; tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả Kết luận số 711-KL/TU, ngày 14/4/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “Đề án xây dựng thí điểm sản phẩm OCOP du lịch tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2023-2025”; đã công nhận 93 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên; đẩy nhanh tiến độ đưa 3 dự án OCOP du lịch: Làng Quan họ Diềm Xá (thành phố Bắc Ninh), làng làm tranh Đông Hồ (thị xã Thuận Thành), làng nghề gốm Phù Lãng (thị xã Quế Võ) đi vào hoạt động.

 Hệ thống đô thị toàn tỉnh được tập trung đầu tư nâng cấp, năm 1997 toàn tỉnh có 08 đô thị trong đó 01 đô thị loại IV và 7 đô thị loại V. Đến nay, toàn tỉnh có 01 đô thị loại I (thành phố Bắc Ninh), 01 đô thị loại III (thành phố Từ Sơn), 03 đô thị loại IV (đô thị Quế Võ, Thuận Thành, Yên Phong), 04 đô thị loại V (thị trấn Lim, huyện Tiên Du; thị trấn Gia Bình, huyện Gia Bình; thị trấn Thứa, huyện Lương Tài; đô thị Nhân Thắng, huyện Gia Bình), tỷ lệ đô thị hóa đạt 60,3% (vượt tỷ lệ cả nước là 42,7%).

Cột đồng hồ trung tâm thành phố Bắc Ninh.

Phấn đấu trước năm 2030 tỉnh Bắc Ninh có 4 thành phố: Bắc Ninh, Từ Sơn, Tiên Du, Yên Phong; 2 thị xã: Quế Võ, Thuận Thành; 2 huyện: Lương Tài, Gia Bình. Qua đó phấn đấu hoàn thành các tiêu chí đô thị loại I và trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Hoạt động hợp tác, xúc tiến, thu hút đầu tư được quan tâm, đến nay tỉnh Bắc Ninh đã thu hút được vốn của nhiều tập đoàn kinh tế lớn trên thế giới, như: Samsung, Canon, Nokia-Microsoft, Amkor... và nhiều năm liền đứng đầu cả nước về kết quả thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài.

Trong 9 tháng năm 2024, tổng số vốn cấp mới và đăng ký điều chỉnh tăng thêm đạt khoảng 4,5 tỷ USD, đứng đầu cả nước; thu hút đầu tư trong nước tăng gấp 2,9 lần về số dự án cấp mới, tăng gấp 3,2 lần về số vốn đăng ký; thành lập mới doanh nghiệp tăng 12,6%.

 Năm 1997, thu ngân sách nhà nước chỉ đạt 198 tỷ đồng, không đáp ứng được nhu cầu chi, ngân sách Trung ương phải hỗ trợ 1 phần. Năm 2023, tổng thu ngân sách nhà nước ước đạt trên 31 nghìn tỷ đồng, gấp 147 lần năm 1997, Bắc Ninh hiện là một trong 18 tỉnh/thành phố tự cân đối và có điều tiết về ngân sách trung ương.

Trong 9 tháng đầu năm 2024, thu ngân sách nhà nước ước 24.354 tỷ đồng, đạt 78% dự toán, tăng 20,5% so với cùng kỳ năm 2023. Chi ngân sách địa phương ước 11.424 tỷ đồng, đạt 54,1% dự toán, tăng 10,6% so với cùng kỳ.

Hoạt động tiền tệ, tín dụng, ngân hàng hiệu quả, cung cấp nguồn vốn cần thiết cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của người dân và doanh nghiệp. Từ năm 1997 đến 2023, tổng nguồn vốn huy động tăng gấp gần 1.000 lần, từ 241 tỷ đồng lên 231.193 tỷ đồng; dư nợ cho vay tăng gấp hơn 630 lần, từ 259 tỷ đồng lên 163.295 tỷ đồng. Ước tình hình 9 tháng đầu năm 2024, tổng nguồn vốn huy động đạt 220 nghìn tỷ đồng, tăng 1,3% so với cùng kỳ năm 2023; dư nợ cho vay đạt 177 nghìn tỷ đồng, tăng 13%, nợ xấu chiếm 1,3% tổng dư nợ.

 Các hoạt động văn hóa, y tế, giáo dục đào tạo, an sinh phúc lợi xã hội và nâng cao đời sống nhân dân được chú trọng. Ban Thường vụ Tỉnh ủy tiếp tục chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 71-NQ/TU, ngày 29/8/2022 của Tỉnh ủy về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bắc Ninh đến năm 2030, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững”. Lấy văn hóa làm nền tảng, đậm đà bản sắc của vùng đất và con người Bắc Ninh - Kinh Bắc nhằm khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức sáng tạo, tinh thần cống hiến, khát vọng phồn vinh.

Khu Công nghiệp Yên Phong thu hút nhiều nhà đầu tư FDI.

Năm 2023, tỉnh Bắc Ninh đứng thứ 6 cả nước về Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương, toàn tỉnh có 28 tổ chức nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Việc quan tâm thúc đẩy ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo đã góp phần làm tăng năng suất lao động chung toàn tỉnh tăng từ 4 triệu đồng/lao động vào năm 1997 lên 285,4 triệu đồng/lao động năm 2023, tăng gấp 71 lần. 9 tháng năm 2024 GRDP ước thực hiện 5,52%; ước GRDP cả năm 2024 tăng từ 5-6,5% so với năm 2023. Với việc duy trì đà tăng trưởng kinh tế qua các năm (đặc biệt giai đoạn 1997-2022 đạt mức tăng trưởng khoảng 13%/năm).

Bá Đoàn (t/h)