Bãi rác khổng lồ của Tâm Sinh Nghĩa 'đe dọa' sức khỏe người dân

Không đủ khả năng vẫn được giao xử lý thêm rác

Hệ thống xử lý rác của Công ty Tâm Sinh Nghĩa tại Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc (Phước Hiệp), xã Thái Mỹ, huyện Củ Chi, TP.HCM đang bị nhiều người dân trên địa bàn phản ánh có dấu hiệu gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe người dân.

Theo phản ánh của người dân xã Thái Mỹ và ghi nhận của phóng viên trên địa bàn, nhà máy xử lý rác của Công ty Tâm Sinh Nghĩa thường xuyên đốt rác gây mùi rất khó chịu, cách xa hàng trăm mét vẫn thấy mùi hôi thối và khói nồng nặc từ việc đốt rác thải ra.

"Hệ thống xử lý ống khói của nhà máy xử lý rác Tâm Sinh Nghĩa quá thấp, không phù hợp tiêu chuẩn khiến cho khói đốt rác không thể bay thoát đi được khiến các hộ dân sống xung quanh hàng ngày phải hít mùi khó chịu", một người dân xã Thái Mỹ phản ánh với phóng viên.

Theo một chuyên gia trong lĩnh vực môi trường, việc đốt rác tạo ra khói đen và khói không bay lên cao được là trong khói có thành phần của kim loại, các chất độc hại như dioxin... gây tác động nguy hại rất lớn tới sức khỏe con người.

Không chỉ khói đốt rác mà nước rỉ rác tại nhà máy xử của Công ty Tâm Sinh Nghĩa có dấu hiệu ngấm vào nguồn nước sinh hoạt xã Thái Mỹ và vùng lân cận.

Theo kết luận số 163 và 176/KL-TCMT ngày 17/5/2019 của Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT), công suất thiết kế xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng công nghệ đốt của nhà máy xử lý rác ở Công ty Tâm Sinh Nghĩa chỉ có 1.000 tấn/ ngày nhưng thực tế đơn vị tiếp nhận 1.200 tấn/ngày, vượt công suất thiết kế 200 tấn/ngày (20%).

Đến tháng 12/2020, cơ quan chức năng kiểm tra ghi nhận Công ty Tâm Sinh Nghĩa nhận khối lượng tới 1.300 tấn/ngày, vượt quá công suất 300 tấn/ngày (30%).

Điều này dẫn tới lượng rác tồn đọng, không được xử lý tại Công ty Tâm Sinh Nghĩa tăng lên từng ngày. Một thành viên giám sát Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc nói rằng, núi rác khổng lồ tồn tại nhiều năm và hàng ngày bình quân mỗi ngày công ty dồn thêm khoảng 300 tấn rác nên khó có thể định lượng khối lượng hiện nay là bao nhiêu, chỉ đo được bằng chiều dài, chiều cao của núi rác.

Mặc dù vậy, đến ngày 17/11/2021, phó giám đốc Sở TNMT TP.HCM Nguyễn Thị Thanh Mỹ ký văn bản 7668/STNMT-CTR điều phối khối lượng chất thải rắn giai đoạn từ nay đến 31/12/2021 cho Công ty Tâm Sinh Nghĩa 1.400 tấn/ngày, vượt rất nhiều so với công suất thiết kế và năng lực xử lý rác hiện tại của doanh nghiệp.

Chây ì không chịu xử lý?

Trước thực trạng đang diễn ra tại nhà máy xử lý chất thải rắn của Công ty Tâm Sinh Nghĩa, Năm 2019, Tổng cục Môi trường đã ra quyết định xử phạt. Đồng thời, buộc Công ty phải thu gom và xử lý toàn bộ lượng chất thải sinh hoạt để trên đường nội bộ, lưu giữ ngoài trời, được chất thành đống cạnh khu vực lò đốt, thực hiện đúng các nội dung phương án xử lý chất thải rắn sinh hoạt được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Tuy nhiên, đến tháng 7/2020, Tổng cục Môi trường tiếp tục kiểm tra nhưng không thấy Công ty Tâm Sinh Nghĩa thực hiện triệt để các yêu cầu của kết luận thanh tra nên tiếp tục có quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Giữa tháng 12/2020, người dân lại bức xúc phản ánh lên Tổng cục Môi trường đã tiến hành kiểm tra hiện trường khu vực xử lý chất thải tại Công ty Tâm Sinh Nghĩa, phát hiện khu vực ngoài trời của Công ty đang lưu giữ lượng chất thải trơ trên diện tích khoảng 63.750m2 với khối lượng khoảng 240.000 tấn, được che phủ bằng bạt HDPE.

Có nhiều khu vực không được che phủ kín để lộ chất thải ra ngoài trời, nước rỉ rác từ bãi được thu gom qua rãnh bao xung quanh khu vực bằng bạt HDPE, một số vị trí không được phủ kín nên nước rỉ rác không được thu gom triệt để và chảy trực tiếp vào môi trường đất, chảy ra hồ trong khuôn viên công ty.

Hồ này không lót đáy và không có trong hồ sơ công trình bảo vệ môi trường của công ty đã được phê duyệt. Nước rỉ rác tại khu vực lưu giữ chất thải trước khi đưa vào lò đốt được thu gom vào rãnh thu gom nước rỉ rác phía sau lò đốt và dẫn về trạm xử lý nước thải để xử lý. Tuy nhiên, rãnh này không được lót đáy chống thấm.

Ngày 13/1/2021, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân đã ký văn bản (số 166/BTNMT-TCMT) gửi UBND TP.HCM khẳng định rằng các vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường của Công ty Tâm Sinh Nghĩa kéo dài từ năm 2018 đến nay vẫn chưa được khắc phục triệt để. Lượng chất thải rắn sinh hoạt Công ty Tâm Sinh Nghĩa tiếp nhận xử lý hàng ngày vẫn vượt công suất xử lý và qua thời gian dài dẫn đến việc tồn đọng với khối lượng lớn như hiện nay.

Đến ngày 3/2/2021, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hòa Bình ký văn bản (số 370/UBND-ĐT) gửi Sở TN&MT và các đơn vị liên quan yêu cầu có văn bản để Công ty Tâm Sinh Nghĩa nghiêm túc thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường theo các hồ sơ môi trường đã được phê duyệt; Tiếp nhận và xử lý chất thải sinh hoạt của thành phố đúng với công suất thiết kế và năng lực xử lý hiện tại; Có biện pháp để xử lý và chuyển giao hết khối lượng chất thải tồn đọng (bao gồm chất thải trơ sau phân loại) cho đơn vị chức năng xử lý theo quy định.

Nhưng sau đó, Công ty Tâm Sinh Nghĩa vẫn được giao thêm khối lượng rác thải, vượt quá công suất thiết kế lên tới 400 tấn/ngày mà không rõ nguyên nhân vì sao?

Long An xử lý vi phạm của Công ty Tâm Sinh Nghĩa Cuối tháng 11/2021, tại Nhà máy xử lý rác Thạnh Hóa - Long An, Công ty Tâm Sinh Nghĩa tập kết 2 bãi rác ngoài trời có tổng thể tích khoảng 70.400m3, tổng khối lượng ước tính khoảng 35.200 tấn, trong đó, một bãi rác có thể tích 38.400m3 được che phủ bạt khoảng từ 60-70% và một bãi rác có thể tích 32.000m3 chưa được che chắn bạt. Tại 2 bãi rác này có một lượng nước rỉ rác chảy vào khu vực đã san lấp khoảng 3ha và một lượng nước rỉ rác chảy vào ao chứa nước cặp bên kênh Kháng Chiến. Ngành chức năng tỉnh Long An cũng lấy mẫu nước thải sau xử lý tại hố chứa nước thải không được Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa tái sử dụng hết, một phần chảy ra ngoài môi trường với lưu lượng khoảng 4-5 m3/ngày đêm. Qua phân tích, mẫu nước thải này có các thông số BOD5 (200C) vượt 3,9 lần, COD vượt 4,6 lần, tổng Nitơ vượt 7,73 lần và Amoni (tính theo N) vượt 2,86 lần so với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải của bãi chôn lấp chất thải rắn QCVN 25:2009/BTNMT, cột A. UBND tỉnh Long An đã chỉ đạo Sở TN&MT xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đồng thời, yêu cầu Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa khắc phục ngay các nội dung còn tồn tại về bảo vệ môi trường tại Nhà máy xử lý rác Thạnh Hóa - Long An.