Đi dọc con phố nhỏ trước khu vực ngã tư, cạnh Bưu Điện huyện Đồng Xuân (tỉnh Phú Yên), nhiều bà con bày bán rất nhiều nấm mối. Không khí người mua người bán rộn ràng, vui vẻ, nấm mối hái được nhiều, giá bán lại cao.
Nấm mối thường mọc nhiều ở huyện miền núi Đồng Xuân (tỉnh Phú Yên), người dân kéo nhau lên rừng hái nấm mối gom lại đưa xuống phố bán. Nấm mối được xem là "đặc sản", giá cao. Ảnh: So Minh Thì
Mùa nấm mối kéo dài từ tháng 2 đến tháng 11 (al), có khi sớm hoặc muộn hơn. Sau những ngày đông mưa dầm dề, trời bắt đầu chuyển nắng ấm, những chỗ nấm mối mọc thường có tổ mối ở dưới. Đây là loại nấm mối tự nhiên, mọc ở những nơi có mối đất sinh sống.
Không phải mối sống trên cây mà là loại mối đất, sống ở vùng đất có độ ẩm cao, nhiều lá khô cây mục nhưng phải cao ráo dễ thoát nước.
Những chú mối thợ khi di chuyển sẽ để lại nước bọt quanh tổ hoặc trên đoạn đường chúng đi qua, nó như thứ men dịch, nếu gặp điều kiện ẩm ướt, không khí hơi lạnh, có ánh nắng nhẹ, đất mục có nhiều lá ủ, sẽ tạo ra men giống và sinh trưởng ra nấm mối.
Nấm mối tự nhiên chỉ được tìm thấy ở những nơi nào có tổ mối. Và phải là tổ mối ở dưới đất chứ không phải tổ mối trên cây. Ảnh: SM
Nấm mối có tên khoa học là Termitomyces albuminosus, thuộc họ Lyophyllaceae, nhưng quen gọi dân dã là nấm mối. Đặc điểm nấm mối, rất dễ nhận dạng, thân nấm hình tròn, dưới nhỏ, trên phình to, màu trắng đục, tai nấm mối còn ở dạng búp thì mũ nấm có màu hơi nâu cụp xuống, khi nở sẽ bung xòe tròn như chiếc ô dù, có màu trắng tươi.
Chị Nguyễn Thị Hương (ở thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân), chia sẻ với phóng viên Báo điện tử Dân Việt: "Mấy ngày nay nấm mối mọc nhiều lắm, tranh thủ lúc chưa gieo sạ, thời gian rảnh rỗi, chị em dì cháu rủ nhau đi hái nấm mối. Hôm nay, chúng tôi đi gặp vùng nấm mối mọc rất nhiều, hái được 5-6 kg, bán với giá bán từ 150.000 – 180.000đồng/kg, nhờ đó có nguồn thu nhập đáng kể về cho gia đình".
Dọc các tuyến phố ở tỉnh Phú Yên, người dân bày bán nấm mối rất nhiều, có giá 130.000-150.000 đồng/kg. Ảnh: SM
Nấm mối là loại thực phẩm rất giàu dinh dưỡng, dễ chế biến và đặc biệt có lợi cho sức khỏe con người. Nấm mối, có công dụng giúp ngăn ngừa ung thư, tăng cường sức đề kháng, tăng tiết sữa cho các bà mẹ sau sinh, điều hòa kinh nguyệt của phụ nữ, làm chắc khỏe xương, giúp hạ đường huyết trong máu đối với người bị bệnh tiểu đường…
Nấm mối chỉ mọc trong tự nhiên, có tên tiếng anh là collybia albuminosa thuộc họ lyophyllaceae. Ảnh:SM
Ngoài ra, nấm mối còn hỗ trợ tốt cho cơ thể như thanh nhiệt, giải độc, nhuận tràng, điều hòa hệ thần kinh, giảm căng thẳng stress, giúp cho giấc ngủ ngon và sâu hơn.
Nấm mối chế biến thành nhiều món ngon như: Nấm mối xào mướp, nấm mối nấu cháo, nấm mối nấu canh, nấm mối nướng giấy bạc… Nếu tẩm ướp, sơ chế, để vào tủ lạnh bảo quản có thể sử dụng đến vài tháng.
Chính vì tính bổ dưỡng cao, mỗi năm chỉ có một mùa ngắn và khá hiếm gặp, nên nấm mối được xem là thực phẩm rất quý.
Nấm mối giải độc, nhuận tràng, điều hòa hệ thần kinh..., ngoài ra xào mướp, nấm mối nấu cháo, nấm mối nấu canh, nấm mối nướng giấy bạc… Ảnh: SM
Anh Nguyễn Văn Hồng (trú tại Xuân Phước, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên) nói với phóng viên Báo điện tử Dân Việt: "Người dân chúng tôi xem nấm mối là "lộc rừng", "lộc trời" ban cho. Khi người dân vào rừng keo dọn chồi, trảy nhánh, chăn bò, làm cỏ là gặp nấm mối. Những người chuyên nghiệp tìm nấm mối sẽ có bí quyết riêng".
"Nếu tìm được nấm mối nhiều, nấm mối chất lượng phải dậy 3 giờ sáng, thời điểm này nấm mối bắt đầu nở rộ, và chỉ tồn tại trong khoảng hơn 3 giờ. Hơn nữa lúc tối còn trời, nấm mối phản quang với ánh đèn pin nên dễ thấy hơn ban ngày" – anh Phước bật mí.
Nhiều người dân chen nhau mua nấm mối, được cho là "lộc rừng" ban. Ảnh: SM
Theo tìm hiểu của phóng viên Báo điện tử Dân Việt, các xã như Xuân Quang 1, Xuân Quang 2, Xuân Quang 3, Xuân Phước, Xuân Lãnh… huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên là nơi nấm mối sinh trưởng tốt, nấm phát triển đều, chất lượng, thơm ngon.