Theo nội dung văn bản, các doanh nghiệp này đã ký hợp đồng với một số khách hàng Ý thông qua công ty môi giới Kim Hạnh Việt để xuất khẩu gần 100 container nhân điều sang thị trường này.
Hiện nay, hàng đã và đang đến các cảng Ý. Tuy nhiên, với hồ sơ gửi đến ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ, trong quá trình gửi hồ sơ nhờ thu từ ngân hàng Việt Nam tới các ngân hàng của người mua thì đều có sự thay đổi về số SWIFT (mã định danh ngân hàng), sau khi ngân hàng của người mua nhận được bộ chứng từ thì họ thông báo người mua không phải khách hàng của họ và đã trả lại bộ chứng từ nhưng không ghi rõ trả theo hình thức nào, không cung cấp số vận đơn.
Trong khi đó, với hồ sơ gửi đến ngân hàng tại Ý, ngân hàng tại quốc gia này thông báo đã nhận được bộ chứng từ nhưng là bản copy, không phải bản gốc.
Các doanh nghiệp rất lo lắng vì không biết bộ chứng từ gốc ở đâu. Trong khi đó, theo quy định, bất cứ ai có bộ chứng từ gốc đều có thể nhận hàng.
"Các doanh nghiệp đều có chung nhận định đây là một vụ lừa đảo lớn vì số lượng lên đến gần 100 container điều trị giá hàng trăm triệu USD. Tình hình rất cấp bách khi một số lô hàng đã cập cảng và sắp cập cảng khiến doanh nghiệp nguy cơ mất hàng", Vinacas cho biết.
Vinacas đề nghị Đại sứ quán và Thương vụ Việt Nam tại Ý làm việc với các cơ quan có thẩm quyền, và hãng tàu tại Ý để đề nghị áp dụng biện pháp khẩn cấp - tạm thời giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ cập cảng, và chỉ cho phép giải phóng hàng khi nhận được xác nhận từ người bán.
Hiện Vinacas đang tích cực làm việc với các doanh nghiệp và hãng tàu để nắm rõ thêm tình hình và sẽ tiếp tục chuyển đến những thông tin để nhờ cơ quan chức năng hỗ trợ.
Theo ông Phạm Văn Công, Chủ tịch Vinacas, thời gian qua, một số doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu nhân điều Việt Nam ký hợp đồng với một số khách hàng nhập khẩu điều Italia thông qua Công ty môi giới Kim Hạnh Việt.
Toàn bộ lô hàng trên được đóng vào 100 container, điểm đến là Cảng Genoa, Cảng LA Spezia do các hãng tàu quốc tế là Cosco, YANGMING, HMM, ONE vận chuyển.
Thông tin ban đầu cho biết, quá trình gửi hồ sơ nhờ thu từ 5 ngân hàng Việt Nam gồm VietinBank, MB, Eximbank, HDBank... tới đầu mối ngân hàng bên mua tại Italia thì được hướng dẫn đến một đầu mối ngân hàng khác tại Thổ Nhĩ Kỳ. Như vậy, đã có sự thay đổi về số SWIFT (Hiệp hội Viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu).
Tuy nhiên, sau khi ngân hàng bên mua nhận được bộ chứng từ, họ đã thông báo người mua không phải khách hàng của họ và đã trả lại bộ chứng từ trên nhưng không ghi rõ trả theo hình thức nào; đồng thời, cũng không cung cấp số vận đơn, không trả lời cho 5 ngân hàng Việt Nam, mặc dù các ngân hàng Việt Nam liên hệ rất nhiều lần.
Phía các ngân hàng bên Việt Nam đã liên hệ với đầu mối ngân hàng bên mua tại Italia thì được thông báo rằng, họ đã nhận được bộ chứng từ nhưng là các bản copy, không phải bản gốc.
Vấn đề rủi ro ở đây là nếu ai cầm trong tay bộ chứng từ gốc, chỉ cần đến cảng gặp hãng vận chuyển là nhận hàng.
Hiện tại, các doanh nghiệp và ngân hàng như ngồi trên lửa vì vẫn chưa xác định được chính xác bộ chứng từ gốc hiện đang ở đâu. Trong khi đó, tình hình đang rất cấp bách, một số lô hàng đã cập cảng, một số lô khác sắp đến.