Nếu Mỹ áp thuế lên ngành thủy sản, mức thuế kỳ vọng không quá cao
Chính sách thuế quan của ông Trump sau khi tái đắc cử Tổng thống Mỹ là một trong những lo ngại của thị trường, đặc biệt những ngành xuất khẩu giá trị cao sang Mỹ như thủy sản, dệt may, đồ gỗ...
Phân tích về ngành thủy sản, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng, trong quá khứ, Mỹ chưa từng áp thuế đồng bộ lên ngành thủy sản các nước. Tuy nhiên, nếu Mỹ áp thuế lên ngành thủy sản, mức thuế kỳ vọng không quá cao do giá trị xuất - nhập khẩu thủy sản của Mỹ thấp.
“Giá trị xuất khẩu thủy sản Mỹ trung bình 2021-2023 đạt 7,1 tỷ USD chiếm 0,4% tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu. Giá trị nhập khẩu thủy sản trung bình 2021-2023 đạt 30,7 tỷ USD - chiếm 1% tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu tại Mỹ. Ngành thủy sản Việt Nam sẽ có khả năng biến động nếu Mỹ áp thuế nhập khẩu 60-100% lên Trung Quốc và 10-20% lên các nước khác”, theo VDSC.
Cũng theo phân tích của VDSC, trước giai đoạn áp thuế thì sản lượng thủy sản xuất khẩu sẽ tăng mạnh đột ngột do người mua nhập khẩu trữ hàng trước để tránh thuế cao. Đồng thời, giá cước vận chuyển dự kiến tăng theo sẽ bào mòn bớt lợi nhuận.
Dự báo, ngành cá tra sẽ hưởng lợi nhiều hơn?
Theo VDSC, sau khi mức thuế có hiệu lực, ngành cá tra sẽ hưởng lợi nhiều hơn ngành tôm. Cụ thể, đối với ngành cá tra dự kiến sẽ chiếm một phần miếng bánh 10% thị phần của cá rô phi tùy theo khả năng cạnh tranh về giá sau thuế nhập khẩu. Giá cá tra trung bình 8 tháng năm 2024 hiện thấp hơn giá cá rô phi (85% từ Trung Quốc) và giá cá Minh Thái Alaska (Nội địa Mỹ) lần lượt 46% và 8%. Sản lượng cá Minh Thái Alaska có thể thay thế sản lượng cá rô phi do sản lượng cá Minh Thái xuất khẩu tương đương sản lượng Mỹ nhập khẩu cá rô phi.
Từ năm 2019-2023, thủy sản Việt Nam, trong đó có cá tra, là top 5 sản phẩm được xuất khẩu nhiều nhất sang Mỹ, đứng sau các mặt hàng như thiết bị điện tử, dệt may, gỗ, thép, chất dẻo... Mỹ đồng thời là một trong những nhà nhập khẩu thủy sản, nhập khẩu cá tra nhiều nhất Việt Nam. Do đó, việc Mỹ có Tổng thống mới, đi kèm với các chính sách mới, tác động rất lớn đến các bước đi tiếp theo của doanh nghiệp xuất khẩu.
Các thị trường khác như EU và Trung Quốc, ngành cá tra sẽ gặp sự cạnh tranh mạnh mẽ về giá đối với cá Minh Thái Nga và cá rô phi khi không thể xuất khẩu vào Mỹ.
Trong khi đó, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản (Vasep) có một góc nhìn khác, cho rằng: Ngành xuất khẩu cá tra Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng 2 mặt từ chính sách của chính quyền Trump. Với tôn chỉ “nước Mỹ trên hết”, chính sách tăng thuế nhập khẩu lên 10 - 20% với tất cả các nước, gồm cả Việt Nam sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh hàng Việt Nam so với hàng nội địa Mỹ. Ngoài ra, trường hợp Trung Quốc bị đánh thuế cao sẽ tạo ra khoảng trống, từ đó tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ và chiếm lĩnh thị phần”.
Đối với ngành tôm, VDSC cho rằng: Nếu bị áp thuế đồng bộ thì ngành này sẽ không hưởng lợi và cũng không ảnh hưởng tiêu cực do các nước xuất khẩu tôm qua Mỹ chủ yếu là Ấn độ, Ecuador, Indonesia.
Bên cạnh đó, giá bán tôm Việt Nam cũng thường duy trì ở mức cao hơn giá tôm nội địa sản xuất tại Mỹ; Mỹ cũng cần phải nhập khẩu tôm từ các nước do nguồn cung trong nước không đủ.
Như vậy, Công ty CP Vĩnh Hoàn (HOSE:VHC) là doanh nghiệp hưởng lợi nhiều nhất nếu Mỹ áp thuế nhập khẩu 60-100% lên Trung Quốc và 10-20% lên các nước khác nhờ Mỹ là thị trường xuất khẩu chính.
“Trong kịch bản tích cực nhất, lợi nhuận sau thuế của VHC năm 2026 đạt 1.872 tỷ đồng. Trong khi Nam Việt (mã: ANV) và Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia - IDI (mã: IDI) ít hưởng lợi do thị trường Mỹ chiếm lần lượt 10% và dưới 5%”, chuyên gia dự báo.
PV (t/h)