Phiên toà diễn ra ngày 30/6 và sáng 1/7/2022
Ngày 30/6 và sáng 1/7/2022, TAND TP Quy Nhơnxét xử vụ án dân sự, nguyên đơn là Công ty TNHH Dịch vụ vận tải Thành Thương (Công ty Thành Thương), bị đơn là Ngân hàng Thương mại CP Đại chúng Việt Nam (PvcomBank). Doanh nghiệp khởi kiện PvcomBank, yêu cầu bồi thường thiệt hại do ngân hàng này ép doanh nghiệp mua bảo hiểm của các đối tác được đặt tại PvcomBank, đồng thời không cấp bản sao giấy đăng kí xe (cà vẹt xe), khiến doanh nghiệp không hoạt động được, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
PVcomBank lạm quyền ép doanh nghiệp mua bảo hiểm, vi phạm luật tổ chức tín dụng?
Công ty TNHH Dịch vụ vận tải Thành Thương trình bày, ngày 19/1/2017, Công ty kí Hợp đồng tín dụng số: 1101/2017/HĐTD/PVB-DN.PGDNTH với Phòng giao dịch Nguyễn Thái Học, PvcomBank - Chi nhánh Quy Nhơn, để vay 850 triệu đồng, nhằm mua xe ô tô tải nhãn hiệu SHACMAN, Công ty thế chấp chiếc xe này cho PVcomBank, thời hạn vay 60 tháng, với phương thức trả góp hằng tháng bao gồm cả gốc và lãi. Kể từ ngày kí hợp đồng cho đến tháng 12/2019, Công ty Thành Thương luôn hoàn thành đủ các nghĩa vụ thanh toán cho PVcomBank.
Tuy vậy, đến kì hạn cấp bản sao cà vẹt xe vào thời điểm cuối năm 2019, PVcomBank không chấp nhận cấp với lí do “không tham gia mua bảo hiểm của các đối tác được đặt tại PVcomBank, không đóng tiền bảo hiểm vào tài khoản chuyên thu của PVcomBank, vi phạm Khoản 1, Điều 4 Hợp đồng thế chấp tài sản số 1101/2017/HĐBĐ. Công ty Thành Thương nhiều lần gửi công văn, yêu cầu PvcomBank cấp bản sao cà vẹt xe, để cho xe hoạt động, nhưng không được chấp nhận.
Khoản 1, Điều 4 Hợp đồng thế chấp số 1101/2017/HĐBĐ ghi: “Bên thế chấp có nghĩa vụ mua, chịu chi phí mua bảo hiểm theo yêu cầu của ngân hàng, cho toàn bộ tài sản thế chấp trong suốt thời gian thế chấp, đồng thời chuyển quyền thụ hưởng bảo hiểm cho ngân hàng. Trường hợp, hết thời hạn bảo hiểm mà bên thế chấp không tiếp tục mua theo yêu cầu của ngân hàng, thì ngân hàng có quyền (nhưng không có nghĩa vụ) mua bảo hiểm cho bên thế chấp, số tiền này sẽ được tính vào khoản nợ của bên được bảo đảm tại ngân hàng. Trường hợp ngân hàng mua bảo hiểm thay cho bên thế chấp, thì ngân hàng được lựa chọn tổ chức bảo hiểm, quyết định tất cả các vấn đề liên quan khi mua bảo hiểm; Bên được bảo đảm cam kết nhận nợ vô điều kiện số tiền mà ngân hàng bỏ ra để mua bảo hiểm thay bên thế chấp, không có bất kì khiếu nại, tranh chấp nào đối với ngân hàng”.
Công ty Thành Thương cho rằng, với điều khoản như vậy, PvcomBank vi phạm nghiêm trọng Luật Tổ chức tín dụng, lạm dụng quyền khi cho khách hàng vay tiền, nhằm ép buộc người đi vay phải kí vào một hợp đồng, đem bất lợi về phía mình. Nếu doanh nghiệp không chấp nhận, sẽ bị ép buộc theo sự "sắp đặt" do PvcomBank đặt ra.
Tại Khoản 2, Điều 4 Hợp đồng số 1101/2017/HĐBĐ cũng có nội dung ép buộc khách hàng, phải nghe theo sự sắp đặt vô lí như: “Trong suốt thời gian thế chấp, bên thế chấp phải bàn giao cho ngân hàng giữ tất cả các giấy tờ bảo hiểm, ngay khi nhận được từ tổ chức bảo hiểm. Khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, ngân hàng có quyền (nhưng không có nghĩa vụ) làm việc trực tiếp với tổ chức bảo hiểm, để nhận số tiền bảo hiểm, mà không có sự đồng ý của bên thế chấp... Trường hợp tổ chức bảo hiểm chi trả bảo hiểm cho bên thế chấp, thì bên thế chấp ngay lập tức có nghĩa vụ chuyển toàn bộ số tiền này cho ngân hàng”.
Với điều khoản này, PVcomBank không cần phải bỏ tiền ra mua bảo hiểm, nhưng vẫn được hưởng lợi khi tài sản thế chấp, là chiếc xe tải SHACMAN biển kiểm soát 77C-136.13 của Công ty Thành Thương, nếu xảy ra tai nạn, trong khi người bỏ tiền mua bảo hiểm vật chất cho chiếc xe này chính là Công ty Thành Thương.
Bản án có quá thiệt thòi cho doanh nghiệp?
Sự việc hai bên chưa giải quyết xong, ngày 26/3/2020, PvcomBank cử 3 người đến Công ty Thành Thương, yêu cầu phải giao nộp tài sản, là chiếc xe tải 77C-136.13 cho ngân hàng, trong khi Công ty hoàn toàn không vi phạm hợp đồng tín dụng, không nợ lãi vay của ngân hàng tính đến thời điểm hiện tại, mặc dù xe không hoạt động, do VPcombank cố tình không cấp bản sao cà vẹt xe, khiến xe không lưu hành được.
Đến ngày 27/3/2020, PVcomBank gửi công văn không số cho Công ty Thành Thương, nêu những lỗi vi phạm của doanh nghiệp như: nợ quá hạn, không tự nguyện bàn giao tài sản, đề nghị các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền can thiệp, hỗ trợ trong quá trình thu giữ tài sản bảo đảm cho việc thu hồi nợ. Tiếp đó, PVcomBank còn gửi văn bản cho Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Bình Định, thông báo về việc hỗ trợ thu hồi xe không có Giấy chứng nhận đăng kí xe ô tô với nội dung: “Sau nhiều lần thông báo đến khách hàng, về việc trả nợ vay cho ngân hàng, nhưng cho đến nay PVconBank chưa nhận được sự hợp tác, thiện chí từ phía khách hàng. Ngân hàng cũng đã đến nhà của khách hàng để làm việc, nhưng không đạt được kết quả. Cho đến thời điểm này, khách hàng chưa thực hiện nghĩa vụ như đã cam kết trong hợp đồng tín dụng. Ngân hàng nhiều lần yêu cầu khách hàng giao xe cho ngân hàng, để xử lí thu hồi nợ, nhưng khách hàng vẫn không mang xe đến và vẫn đang lưu hành chiếc xe trên, không mang theo Giấy chứng nhận đăng kí xe ô tô”.
Từ hai thông báo nêu trên cho thấy, thông tin phía PvcomBank đưa ra hoàn toàn khác với diễn biến sự việc, mà Công ty Thành Thương đang khởi kiện tại TAND TP Quy Nhơn, yêu cầu PvcomBank bồi thường thiệt hại cho doanh nghiệp này. Đến nay, PVcomBank còn tuyên bố sẽ thu hồi chiếc xe ô tô, để bảo đảm việc thu hồi vốn.
Tại tòa, đại diện PvcomBank cho rằng, những yêu cầu của phía nguyên đơn, là Công ty Thành Thương, yêu cầu bồi thường hàng tỉ đồng là không có căn cứ. Yêu cầu Toà án bác bỏ các yêu cầu của phía nguyên đơn. Đồng thời cần phải thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản vay và khoản lãi của ngân hàng sớm nhất.
Chiếc xe tải của công ty Thành Thương bị "ép" nằm một chỗ, hiện đã xuống cấp trầm trọng
Ông Nguyễn Tấn Thành, giám đốc Công ty Thành Thương nói: Việc ngân hàng PVcombank không cấp giấy chứng nhận (cà vẹt) xe biển số 77C- 136-13 để đi đường khiến doanh nghiệp chúng tôi phải dừng hoạt động kinh doanh, gây thiệt hại rất lớn cho doanh nghiệp và người lao động. Trong khi, phía công ty nhiều lần liên hệ và cung cấp đầy đủ giấy tờ liên quan cũng như hoà thành nghĩa vụ đúng như hợp đồng cho phía ngân hàng.
Với những tổn thất mà ngân hàng PVcombank đã gây ra cho doanh nghiệp, công ty Thành Thương yêu cầu bồi thường thiệu hại hơn 4,2 tỷ đồng.
Sau 2 ngày xét xử, ngày 1/7/2022, HĐXX TAND TP Quy Nhơn tuyên bản án, chấp nhận yêu cầu PvcomBank bồi thường cho Công ty Thành Thương hơn 1,3 tỉ đồng. Chấp nhận yêu cầu phản tố, buộc Công ty Thành Thương trả tiền vốn vay và lãi cho PvcomBank theo quy định.