Lời tòa soạn: Thời gian qua, việc áp dụng các quy định pháp luật về thuế, đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản, đầu tư, xây dựng... tại các địa phương còn nhiều bất cập. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển lành mạnh, bền vững của thị trường bất động sản.
Ngày 29/8/2022, Thủ tướng Chính phủ ra Chỉ thị số: 13/CT-TTg, về một số giải pháp thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Trong đó, giao UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường kiểm tra, thanh tra đồng thời xử lý nghiêm với các trường hợp vi phạm về pháp luật về kinh doanh bất động sản, pháp luật về đất đai, pháp luật về xây dựng và pháp luật có liên quan (nếu có).
Bộ Công an được giao chủ trì, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan liên quan tăng cường công tác nắm bắt tình hình kinh tế vĩ mô; chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính xử lý nghiêm hoạt động của các sàn giao dịch bất động sản và hoạt động môi giới bất động sản vi phạm pháp luật, các hành vi trốn thuế, các hành vi đưa thông tin không chính xác, gây tác động tiêu cực đến hoạt động của thị trường tài chính, tín dụng, bất động sản.
Để góp phần minh bạch thị trường, tuyên truyền việc áp dụng các quy định pháp luật vào thực tiễn và thông tin kịp thời các vấn đề liên quan theo Chỉ thị số: 13/CT-TTg, Reatimes khởi đăng loạt bài: Áp dụng quy định pháp luật trong lĩnh vực xây dựng, bất động sản ở Long An: Thành quả và bài học thực tiễn. Trân trọng giới thiệu đến độc giả!
Cụ thể, tại kết luận số 08/KL-BTNMT ngày 14/11/2022 kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật đất đai, môi trường của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đĩa ốc Cát Tường khi thực hiện dự án Khu dân cư Tây Sài Gòn xã Đức Lập Hạ và xã Mỹ Hạnh Bắc, huyện Đức Hoà, tỉnh Long An, qua thanh tra nhận thấy, UBND tỉnh Long An đã ban hành Quyết định số 1805/QĐ-UBND ngày 31/5/2018 và quyết định số 3376/QĐ-UBND ngày 24/9/2018 giao 378,871,2 m2 đất cho Công ty Cát Tường để thực hiện dự án Khu dân cư Tây Sài Gòn không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất là không đúng quy định tại Khoản 1, điều 118 Luật Đất đai năm 2013.
Bên cạnh đó, tại kết luận thanh tra số 09/KL-BTNMT ngày 14/11/2022, Bộ Tài nguyên - Môi trường cũng chỉ ra việc giao đất không thông qua đấu giá liên quan đến dự án khu dân cư Phúc An. Cụ thể, kết luận nêu: “UBND tỉnh Long An ban hành Quyết định số 430/QĐ-UBND ngày 2/2//2018, Quyết định số 593/QĐ-UBND ngày 26/02/2018, Quyết định số 646/QĐ-UBND ngày 28/2/2018 và Quyết định số 4710/QĐ-UBND ngày 14/2/2018 giao 225.948 m2 đất để thực hiện dự án không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất là không đúng quy định tại điều 118 Luật Đất đai năm 2013”.
Ngoài 2 kết luận trên, Bộ Tài Nguyên và Môi Trường cũng ban hành các Kết luận thanh tra khác như: Kết luận số 10/KL-BTNMT kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật đất đai, môi trường của Công ty Cổ phần đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo tại dự án Khu đô thị E.City Tân Đức tại xã Đức Hoà Hạ và xã Hữu Thạnh, huyện Đức Hoà, tỉnh Long An.
Tại các kết luận này, Bộ Tài Nguyên - Môi trường kết luận cho rằng: UBND tỉnh Long An giao đất cho công ty Tân Tạo theo tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng, không theo nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư được phê duyệt. Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Tân Tạo chưa phù hợp với quy định của pháp luật.
Một dự án khác cũng được nêu tên trong kết luận thanh tra là dự án Khu đô thị Năm Sao tại xã Phước Lý, huyện Cần Giuộc và xã Long Trạch, Long Khê, huyện Cần Đước. Cụ thể, theo Kết luận số 12/KL-BTNMT kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai, môi trường của Công ty Cổ phần Tập đoàn Quốc tế Năm Sao cho thấy: “Việc UBND tỉnh Long An ban hành các quyết định giao đất, cho thuê đất cho Công ty Năm Sao theo tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng, không theo nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư được phê duyệt là không phù hợp với quy định tại điều 52 Luật Đất đai năm 2013”.
Trong khi đó, kết luận thanh tra số 07/KL-BTNMT ngày 14/11/2022 kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai, môi trường đối với Công ty TNHH Hải Sơn khi thực hiện dự án phát triển nhà ở, khu đô thị, khu dân cư tại xã Đức Hoà Đông, huyện Đức Hoà và xã Long Thượng, huyện Cần Giuộc, cho rằng: Qua thanh tra 3 dự án phát triển nhà ở, khu đô thị, khu dân cư của Công ty Hải Sơn cho thấy địa phương còn những tồn tại như, thực hiện quy định về hồ sơ giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất chưa phù hợp với quy định của pháp luật.
Ngoài việc chỉ ra hàng loạt sai phạm trong vấn đề chấp hành pháp luật đất đai, môi trường trên địa bàn tỉnh Long An, tại các kết luận thanh tra của Bộ Tài nguyên - Môi trường cũng yêu cầu cần tiến hành tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với các tập thể, cá nhân để xảy ra các sai phạm đã nêu trên.
Điều 118 Luật Đất đai 2013 quy định các trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất và các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất như sau:
1. Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất trong các trường hợp sau đây, trừ các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này:
a) Đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê hoặc cho thuê mua;
b) Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê;
c) Sử dụng quỹ đất để tạo vốn cho đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng;
d) Sử dụng đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp;
đ) Cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối;
e) Giao đất, cho thuê đất đối với đất Nhà nước thu hồi do sắp xếp lại, xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh mà tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước;
g) Giao đất ở tại đô thị, nông thôn cho hộ gia đình, cá nhân;
h) Giao đất, cho thuê đất đối với các trường hợp được giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
2. Các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất bao gồm:
a) Giao đất không thu tiền sử dụng đất;
b) Sử dụng đất được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất quy định tại Điều 110 của Luật này;
c) Sử dụng đất quy định tại các điểm b, g khoản 1 và khoản 2 Điều 56 của Luật này;
d) Sử dụng đất vào mục đích hoạt động khoáng sản;
đ) Sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ;
e) Giao đất ở cho cán bộ, công chức, viên chức chuyển nơi công tác theo quyết định điều động của cơ quan có thẩm quyền;
g) Giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở;
h) Giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại thị trấn thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở;
i) Các trường hợp khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định.
3. Trường hợp đất đưa ra đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 1 Điều này mà không có người tham gia hoặc trường hợp chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá hoặc đấu giá ít nhất là 02 lần nhưng không thành thì Nhà nước thực hiện việc giao đất, cho thuê đất mà không phải đấu giá quyền sử dụng đất./.