Sáng 12/3/2020, Toà án nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án hình sự "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng", xảy ra tại địa bàn thị trấn A Lưới, huyện A Lưới (Thừa Thiên Huế).
Bị cáo Cần Phú Quý (SN 1986, dân tộc Pa Cô, trú tại thị trấn A Lưới) bị cáo buộc tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Các bị cáo: Trương Tấn Hoàng (SN 1963, dân tộc Pa Cô), nguyên Chủ tịch UBND thị trấn A Lưới; Hoàng Xuân Việt (SN 1964), nguyên cán bộ địa chính thị trấn A Lưới, cùng bị truy tố về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
Con giả chữ ký cha mẹ khi đấng sinh thành đang nằm viện
Theo cáo trạng của VKSND tỉnh Thừa Thiên Huế, ông Cu Buộc (SN 1940) và bà Kăn Chi (SN 1949, đều trú tại Tổ dân phố 1, thị trấn A Lưới) là cha mẹ ruột của bị cáo Cần Phú Quý. Gia đình ông Cu Buộc có thửa đất gần 5.300m2 và đã được UBND huyện A Lưới cấp GCNQSDĐ từ năm 2004; sau đó chuyển nhượng cho người khác hơn 1.000m2. Diện tích đất còn lại, vợ chồng Cần Phú Quý, Đặng Thị Tha và Cần Nhân Quyền (em ruột Quý) sống cùng ông bà Cu Buộc, Kăn Chi cho đến nay.
Giữa tháng 11/2012, do có ý định chiếm đoạt thửa đất của cha mẹ, bị cáo Quý đến Phòng TN&MT huyện A Lưới mua một bản Hợp đồng cho, tặng quyền sử dụng đất theo mẫu có sẵn. Có hợp đồng trong tay, Quý giả chữ ký, chữ viết của ông Cu Buộc, bà Kăn Chi (lúc này 2 ông bà đang điều trị tại Bệnh viện Trung ương Huế) điền vào các mục nội dung theo quy định và ký tên xác nhận. Sau đó, Quý mang hồ sơ tự tạo này đến UBND thị trấn A Lưới làm thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất bằng hình thức cho tặng.
Trước vành móng ngựa, Quý khai: vào ngày 16/11/2012, anh ta mang bộ hồ sơ giả mạo đến trụ sở UBND thị trấn A Lưới để làm thủ tục chuyển nhượng đất. Tại đây, Quý gặp anh trai mình là Cần Phong Phú (thời điểm đó là cán bộ hợp đồng UBND thị trấn A Lưới). Lúc này, anh Phú chất vấn em trai về việc cha mẹ cho, tặng thửa đất tại Tổ dân phố 1, thị trấn A Lưới, thì được bị cáo Quý trả lời: "Ba mẹ đã cho em rồi".
Sau đó, Quý nộp hồ sơ cho Hoàng Xuân Việt, cán bộ địa chính UBND thị trấn A Lưới. Đáng lý ra, với vai trò là cán bộ địa chính, Việt phải thẩm định, kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ và người cho, tặng quyền sử dụng đất (ông Cu Buộc và bà Kăn Chi vắng mặt). Bị cáo Việt thừa nhận, do bản thân chủ quan, tin tưởng vì khi đó có cả anh Cần Phong Phú đi theo Quý đến gặp mình. Nên người này đã không thực hiện các quy trình thẩm định hồ sơ theo trình tự được quy định mà lập tức xác nhận vào bản Hợp đồng cho, tặng do Quý tự lập, rồi tham mưu, trình cấp trên xem xét, quyết định.
Nhận hồ sơ từ tay Hoàng Xuân Việt, do tin tưởng cấp dưới, bị cáo Trương Tấn Hoàng (Chủ tịch UBND thị trấn A Lưới tại thời điểm đó) cũng không kiểm tra lại hồ sơ, không xác minh thực tế tính hợp pháp của người cho, tặng quyền sử dụng đất. Hoàng cũng không tuân thủ việc công chứng, chứng thực đã được pháp luật quy định mà vội vàng ký tên xác nhận, đóng dấu cơ quan vào Hợp đồng để chuyển cho UBND huyện A Lưới, đề nghị cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất nêu trên cho Cần Phú Quý và Đặng Thị Tha. Điều đáng buồn thay, tại toà, người từng nắm giữ vai trò quan trọng ở một chính quyền cấp xã lại biện minh cho hành vi sai phạm của mình rằng: "Do trình độ của bản thân bị cáo có hạn".
Ngày 3/12/2012, UBND huyện A Lưới cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất nêu trên cho Cần Phú Quý và Đặng Thị Tha. Theo điều tra của cơ quan công an, từ tháng 1/2014 đến tháng 1/2015, Quý đã dùng tài sản mà mình chiếm đoạt được của cha mẹ để bảo lãnh cho Công ty TNHH Vĩnh Phước, do Lê Minh Tấn (SN 1984, trú tại A Lưới) làm giám đốc, thế chấp Ngân hàng TM-CP Bắc Á chi nhánh Thừa Thiên Huế để thực hiện nhiều khoản vay vốn hợp đồng tín dụng. Tổng số dư nợ cho đến ngày vụ việc bị vỡ lở lên đến hơn 3,7 tỷ đồng, cùng dư nợ lãi gần 1 tỷ đồng. Đến nay, Công ty Vĩnh Phước không có khả năng chi trả cho phía ngân hàng, còn đối tượng Lê Minh Tuấn không có mặt tại địa phương. Theo bị cáo Quý, do tin tưởng Tuấn (lúc đó Quý đang là công nhân kỹ thuật, làm việc trong công ty của Tuấn) nên đã mang tài sản đi bảo lãnh, giúp Công ty vay tiền ngân hàng.
Nước mắt chảy xuôi
Ngày ngân hàng đến phong toả tài sản, cả gia đình ông Cu Buộc mới tá hoả biết rằng thửa đất mà mình đang ở đã được chuyển tên một cách bất hợp pháp cho Cần Phú Quý. Rồi việc gì đến cũng đến, ngày 3/10/2019, Cần Phú Quý bị cơ quan điều tra khởi tố hình sự, khởi tố bị can, bị bắt tạm giam về hành vi "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Lúc này, nỗi đau như càng nhân đôi đối với ông Cu Buộc và bà Kăn Chi, 2 con người đã sống gần trọn cuộc đời, đáng lý phải được hưởng sự vui sướng, an nhàn ở tuổi xế chiều, nhìn đàn con ăn nên làm ra hợp pháp.
Khi phiên toà xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với con trai mình cùng 2 vị cựu cán bộ thị trấn A Lưới được mở tại TP. Huế, dù tuổi cao, sức yếu, đôi chân đi lại đã không còn vững chắc nữa, ông Cu Buộc và bà Kăn Chi vẫn phải lặn lội gần 100km để về dự toà trong vai trò bị hại. Trong toà, bị hại và bị cáo ở 2 hàng ghế song song. Cha con đối mặt mà khoảng cách tưởng chừng ngàn dặm.
Khi đại diện VKSND tỉnh Thừa Thiên Huế đọc bản luận tội các bị cáo, bàn tay ông Cu Buộc và bà Kăn Chi cứ nắm chặt lại. Mỗi con số vang lên, ánh mắt 2 người lại cụp xuống, đau đớn tột cùng. Khi HĐXX hỏi ý kiến ông bà về bản luận tội và các mức án mà VKSND đề nghị, cả 2 vợ chồng ông Cu Buộc đều nghẹn ngào xin giảm nhẹ hình phạt cho cả 3 bị cáo; nhất là bị cáo Cần Phú Quý, bởi anh ta còn 2 đứa con nhỏ đang cần vai trò người cha trong việc nuôi nấng, chăm sóc lúc này. Trước đó, ông bà Cu Buộc, Kăn Chi cũng đã làm đơn xin miễn giảm truy cứu trách nhiệm hình sự cho cả 3 bị cáo.
Về phần tài sản là thửa đất hơn 4.200m2 tại Tổ dân phố 1, thị trấn A Lưới, ngày 27/2/2018, UBND huyện A Lưới đã có thông báo thu hồi GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà và các tài sản khác gắn liền với đất đã cấp cho Cần Phú Quý và Đặng Thi Tha. Ông Cu Buộc mong muốm sớm được nhận lại GCNQSDĐ của mình đối với thửa đất này. Ông bảo: "Tôi cũng chỉ muốn giữ cho con, cho cháu, trong đó có Cần Phú Quý và con của nó nữa".
Phiên toà khép lại nhưng chưa có một bản án nào được tuyên. HĐXX nhận định, có nhiều tình tiết phát sinh cần phải làm rõ, nên quyết định trả lại hồ sơ để điều tra bổ sung; đặc biệt cần làm rõ các dấu hiệu của tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ".