Tại phiên họp thứ 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 12/7, ông Vũ Chí Hùng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục thuế (Bộ Tài chính) cho biết, qua rà soát các thông tin trong những năm gần đây, cơ quan thuế nhận thấy có một số doanh nghiệp hoàn thuế xuất khẩu các mặt hàng như sắn, gỗ, lâm sản có rủi ro cao. Theo đó cơ quan thuế phải thực hiện công tác kiểm tra và xác minh.
Đặc biệt, đối với một số mặt hàng liên quan đến lâm sản, số thuế hoàn được phát sinh ở khâu trung gian, khâu thu mua trực tiếp từ người dân trồng rừng chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường, thuộc đối tượng không chịu thuế VAT. Tại khâu trung gian chủ yếu phát sinh các chi phí quản lý, chi phí logistics. Do đó, một số đối tượng đã lợi dụng cơ chế chính sách của nhà nước để gian lận và chiếm đoạt tiền hoàn thuế.
Thời gian vừa qua, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Thuế phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ và Bộ Công an phát hiện và xử lý một số vụ việc lợi dụng để trốn thuế và chiếm đoạt tiền hoàn thuế giá trị gia tăng.
Qua rà soát và công tác phối hợp xác minh với cơ quan chức năng, Bộ Tài chính cũng nhận thấy có một số hành vi gian lận điển hình như các đối tượng cũng lợi dụng chính sách thông thoáng trong quy định về thành lập doanh nghiệp để thành lập các doanh nghiệp không nhằm mục đích sản xuất, kinh doanh mà nhằm mục đích mua bán hóa đơn giá trị gia tăng để trục lợi.
Các đầu nậu cũng lập bảng kê của các hàng hóa trực tiếp từ người nông dân, có sự chênh lệch, các doanh nghiệp hoàn thuế sử dụng hóa đơn bất hợp pháp và các thủ đoạn tinh vi khác.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp. (Ảnh: Quochoi.vn)
Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, quyết định hoàn thuế VAT trong những năm qua là chính sách đúng đắn của Quốc hội, Chính phủ và trách nhiệm thực thi chính sách là của Tổng cục Thuế và Bộ Tài chính, doanh nghiệp không phải đi xin hoàn thuế. Chúng ta chống gian lận, chống sai sót nhưng không phải vì thế mà trì hoãn. Hiện doanh nghiệp tiếp cận vốn rất khó khăn, việc hoàn thuế kéo dài càng khiến doanh nghiệp khó khăn hơn.
Nhấn mạnh vấn đề hoàn thuế VAT được cử tri rất quan tâm, Chủ tịch Quốc hội chỉ đạo Ủy ban Tài chính ngân sách phải có hoạt động giám sát hay phiên giải trình sớm về vấn đề hoàn thuế VAT để thực hiện nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, không để tình trạng trì trệ, loay hoay.
Trong kết luận phần thảo luận về công tác dân nguyện, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Ủy ban Tài chính, Ngân sách giám sát hoặc tổ chức phiên giải trình về hoàn thuế VAT trong tháng 8, đề xuất các giải pháp khắc phục bất cập về vấn đề này cho doanh nghiệp.
Mới đây, trao đổi với báo chí, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, trong bối cảnh khó chồng khó nhưng doanh nghiệp vẫn đang "ngóng" hoàn thuế trong suốt từ 1-3 năm qua. Đối với những đơn hàng xuất khẩu đã hoàn thành, khi thương vụ đã thành công, hàng đã được xuất đi nhưng việc hoàn thuế cho DN lại ách tắc với những lý do liên quan đến công tác quản lý của cơ quan chức năng trong việc truy xuất nguồn gốc.
Cơ quan chức năng cho rằng chưa đủ cơ sở để hoàn thuế cho DN. Trong khi đó, DN chứng minh họ đã hoàn thành nghĩa vụ trong thực hiện hợp đồng thương mại với các đối tác và đối tác của DN đã trả tiền. Theo cơ cấu tính toán về tài chính, rõ ràng việc hoàn thuế cũng là khoản tương đối lớn. DN cần dòng tiền để có thể tiếp tục thực hiện các đề án xuất nhập khẩu tiếp theo.
Theo đề xuất của VCCI với Chính phủ, đối với những thương vụ đã được xác minh, thậm chí có những thương vụ đã được cơ quan công quyền, cơ quan điều tra, giám sát, kiểm tra và xác minh, có những kết luận không đủ yếu tố để xử lý theo những hình thức của pháp luật thì cơ quan thuế nên tính đến việc hoàn thuế cho doanh nghiệp. Còn nếu như sau này truy cứu và phát hiện ra những vấn đề cần phải xử lý thì tích cực xử lý.
