Theo đó, ông Võ Trung Mạnh - Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông yêu cầu hủy bỏ Giấy xác nhận do UBND huyện ban hành tháng 5/2022 với nội dung: "Công ty Cổ phần rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum đã và đang sản xuất giống, trồng, bảo vệ, bảo tồn và khai thác cây sâm Ngọc Linh tại địa bàn huyện Tu Mơ Rông".
Theo UBND huyện Tu Mơ Rông, Công ty này đang thực hiện nuôi cấy mô sâm Ngọc Linh thí điểm. Đến tháng 10/2022, UBND tỉnh Kon Tum cho chủ trương liên kết đưa cây nuôi cấy mô thí điểm ra trồng ngoài tự nhiên nên chưa có cơ sở khẳng định đã khai thác sâm Ngọc Linh.
Công ty Cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum trồng sâm Ngọc Linh "trên giấy"?. Ảnh: TTXVN
Theo thông tin từ Công ty Cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum, đơn vị đã liên kết với người dân trên địa bàn trồng sâm Ngọc Linh tại xã Ngọc Lây và Măng Ri lên đến cả chục héc ta. Tuy nhiên, theo báo cáo của UBND xã Măng Ri và xã Ngọc Lây (nơi Công ty này nhận liên kết trồng sâm với người dân), không có việc người dân ở địa phương liên kết với Công ty Cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum trồng sâm Ngọc Linh.
Cụ thể, Báo cáo số 159/BC-UBND, ngày 30/12/2022 của UBND xã Ngọc Lây nêu rõ, trên địa bàn có hộ dân liên kết trồng sâm Ngọc Linh với Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum và Công ty Wingin. Còn với Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh chưa triển khai liên kết trồng sâm Ngọc Linh với người dân trên địa bàn.
Ở xã Măng Ri, Báo cáo số 01/BC-UBND, ngày 3/1/2023 của UBND xã Măng Ri khẳng định: Đến thời điểm báo cáo, trên địa bàn xã chỉ có Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum là liên kết trồng sâm Ngọc Linh với các hộ dân trên địa bàn xã Măng Ri, các đơn vị còn lại không có liên kết với các hộ dân trên địa bàn xã.
Trước đó, ngày 30/5/2022 Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum (địa chỉ quốc lộ 40B, xã Ngọk Lây, huyện Tu Mơ Rông) có văn bản đề nghị UBND huyện Tu Mơ Rông xác nhận “đã và đang sản xuất giống, trồng, bảo vệ, bảo tồn và khai thác sâm Ngọc Linh tại địa bàn huyện Tu Mơ Rông”.
Giấy đề nghị trên được ông Phạm Xuân Quang - Phó chủ tịch UBND huyện, ký xác nhận.
Phát hiện sự việc không đúng, UBND huyện đã yêu cầu báo cáo giải trình, kiểm điểm trách nhiệm liên quan vì có nội dung chưa phù hợp với thực tế.
Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum là một thành viên của Công ty Cổ phần Tập đoàn Y dược sâm Ngọc Linh Việt Nam
Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum là một thành viên của Công ty Cổ phần Tập đoàn Y dược sâm Ngọc Linh Việt Nam (Tập đoàn). Tập đoàn có tham vọng mở 300 showroom trên cả nước, 35 showroom ở nước ngoài chuyên bán các sản phẩm sâm Ngọc Linh. Tập đoàn này tự giới thiệu đang sở hữu hơn 7.000 ha vùng trồng sâm tại đỉnh núi Ngọc Linh. Hiện nay, Tập đoàn đã trồng hơn 600 ha, sau gần 10 năm nghiên cứu, bảo tồn, phát triển và xây dựng được vùng trồng quy mô lớn nhất Việt Nam. Sản phẩm của Tập đoàn lấy nguồn từ Công ty rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum.
Theo đề án, công ty vừa nuôi cấy mô, vừa trồng sâm gieo bằng hạt, mua sâm của dân về trồng. Trong rừng, công ty có diện tích hơn 24 ha. Diện tích sâm Ngọc Linh ở rừng, trồng bằng gieo hạt được công ty thưc hiện từ lâu. Sản phẩm sâm củ, công ty cung cấp trực tiếp cho tập đoàn để chế biến sâu…
Tuy nhiên, theo lãnh đạo huyện Tu Mơ Rông, đến nay chưa có một cây sâm Ngọc Linh nuôi cấy mô nào được trồng ra rừng thành công. Việc liên doanh, liên kết với người dân để trồng sâm được chính quyền các cấp ở huyện Tu Mơ Rông không xác nhận.
Thời điểm năm 2021, tại huyện Tu Mơ Rông cũng xảy ra một vụ việc tương tự, đó là trường hợp của Công ty Cổ phần Sâm Việt Nam (trụ sở tại TP Kon Tum) công bố trồng nhiều ha sâm Ngọc Linh nhưng chỉ "trồng trên giấy". Sự việc được chính quyền địa phương xác định là thông tin công bố sai sự thật. Lúc đó, công ty này đã mở khai trương rầm rộ, tự công bố có 10 ha trồng sâm Ngọc Linh ở hai huyện Tu Mơ Rông và Đắk Glei. Ngay ngày khai trương, đơn vị này còn bày bán rất nhiều sản phẩm chế biến từ sâm Ngọc Linh.
Những năm gần đây, xuất hiện nhiều doanh nghiệp lợi dụng thương hiệu “Sâm Ngọc Linh” nhằm vẽ ra các dự án ảo hay “nổ” có diện tích vườn sâm Ngọc Linh lớn diễn ra tại các địa phương. Tuy nhiên, vấn đề này dường như đến nay vẫn còn đang bỏ ngõ, khi mà chính quyền các địa phương vẫn chưa có động thái mạnh mẽ, xử lý quyết liệt dứt điểm vấn đề này.
