Trụ sở của Công ty Than Nam Mẫu tại thành phố Uông Bí – Quảng Ninh.
Trải qua gần bốn thập kỷ, Than Nam Mẫu bây giờ đã trưởng thành và phát triển không ngừng. Đó là kết tinh của sức lao động cần mẫn sáng tạo của hàng ngàn cán bộ, công nhân viên qua ba thế hệ. Đó là niềm tự hào, vinh quang mà mỗi người con Nam Mẫu tiếp tục tỏa sáng, giữ gìn, phát huy và noi gương cho các thế hệ Nam Mẫu mai sau.
Vào những năm 80 của thế kỷ trước lúc đó Nam Mẫu mới chỉ là 2 xí nghiệp Than Thùng và Than Yên tử khai thác theo kiểu thô sơ, bóc ngắn cắn dài. Hồi ấy, chống lò bằng gỗ, vận chuyển than trong lò chủ yếu là thủ công, thô sơ do vậy kẽo kẹt mãi cũng chỉ khai thác với sản lượng khiêm tốn 200 – 300 ngàn tấn than/năm. Trước tình hình đó, ngành Than sáp nhập 2 xí nghiệp lại thành Công ty Than Nam Mẫu từ ngày 1/4/1999 trực thuộc Công ty “mẹ” là Công ty Than Uông Bí.
Tiếp đến ngày 1/7/2008 Công ty tách khỏi Công ty Than Uông Bí để trở thành Công ty TNHH MTV Than Nam Mẫu – TKV trực thuộc Tập đoàn Than. Không dừng ở đó, ngày 19/8/2010 Công ty đổi tên thành Công ty TNHH MTV Than Nam Mẫu - Vinacomin. Từ đây như “đứa con” đã trưởng thành, Nam Mẫu không ngừng phát triển, lớn mạnh…
Trước năm 2005, sản lượng khai thác của Than Nam Mẫu cũng chỉ nhỉnh lên được 1 triệu tấn than hầm lò/năm là thành tích lớn lắm rồi. Thực tế thì một nguy cơ đang lộ ra tức là diện tích khai thác than đang thu nhỏ dần…Tất cả Ban lãnh đạo và toàn thể Công ty chụm đầu lại… khoan thăm dò đến độ sâu - 300 mét. Cuối cùng “bài toán” cũng được giải, đó là trữ lượng mở ra khoảng 250 triệu tấn than. Niềm vui hân hoan khắp Công ty và ngành than bởi chí ít thì Nam Mẫu cũng còn dư sức khai thác, phát triển dồi dào hàng thập niên nữa.
Ngay sau khi phát hiện ra một trữ lượng than rất lớn, Nam Mẫu bắt tay vào đầu tư xây dựng giếng nghiêng chính do chính cán bộ, công nhân của Nam Mẫu trực tiếp thi công. Đó là con đường dẫn sâu vào lòng đất để mở diện khai thác than. Lúc bấy giờ giếng nghiêng được đầu tư hết hơn 58 tỷ đồng; chiều dài giếng là 1.400 mét; tiết diện 18,9 mét; độ dốc 15 độ, được đào từ mức + 125 xuống mức – 50. Khẩu hiệu đặt ra là thi công 50 mét dài/tháng, thi công 24/24 giờ liên tục. Lúc này công ty cũng tự chế tạo hệ thống cảm biến điện tử để hãm tự động khi xe goong xuống dốc vượt quá tốc độ an toàn.
Cũng với xây dựng giếng nghiêng, công ty tiếp tục đầu tư thi công đào 3 giếng phụ ở mức – 50; đào 6 lò nối 2 giếng; xây dựng sân ga, hầm trạm ở mức -50 với mức đầu tư gần 57 tỷ đồng.
Không những thế, Công ty Than Nam Mẫu còn tiến hành đào hơn 1000 mét đường hầm từ mặt bằng +125 của khai trường xuyên sang ga Khe Thần – Vàng Danh. Đây là đường hầm xuyên núi táo bạo mang một ý nghĩa rất to lớn đó là: Bảo vệ môi trường và rút ngắn cung đoạn vận tải, tăng năng suất, hiệu quả trong sản xuất than.
Ngày 20/8/2014 tại quảng trường TP.Uông Bí tỉnh Quảng Ninh Chi nhánh Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam – Công ty Than Nam Mẫu – TKV đã tổ chức lễ đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động và kỷ niệm 15 năm trưởng thành và phát triển. Với niềm vinh quang, tự hào này, cán bộ CNV Than Nam Mẫu tiếp tục xây dựng và phát triển công ty vững bền hơn, vinh quang hơn.
Lễ đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới và kỷ niệm 15 năm trưởng thành và phát triển.
Trước tình hình khó khăn chung về giá than suy giảm, khó tiêu thụ trên thị trường trong nội địa và thế giới hiện nay, Than Nam Mẫu tiếp tục đưa ra những giải pháp: Sắp xếp lại sản xuất, tiết giảm chi phí, tăng năng suất lao động, tối đa hóa lợi nhuận. Bên cạnh đó vẫn là truyền thống trong ngành được nêu cao: Kỷ luật - Đồng tâm. Đặc biệt Công ty có chính sách “chiêu hiền đãi sĩ” rất chu đáo.
Đó là, công tác tiết giảm chi phí được phát huy thành phong trào. Lần đầu tiên trong năm 2015, công ty tổ chức khoán chi phí cho khối gián tiếp và trực tiếp theo tính toán chi tiết, khoa học và cụ thể đến từng bộ phận. Trước đó 30 phân xưởng đều có hệ thống kho lưu nay chỉ còn 1 kho lưu chung của Công ty được vận hành. Với cách làm này sẽ giảm được số nhân lực trông coi các kho lưu, kiểm soát chặt chẽ và tận dụng triệt để được vật tư, tránh tồn đọng, thất thoát, lãng phí. Chỉ riêng cách làm này Nam Mẫu đã tăng hiệu quả lên 6%; số tiền tiết giảm trong năm tới trên 30 tỷ đồng.
Chỉ tính riêng quý I năm 2020 Than Nam Mẫu đã đạt được những mục tiêu chính khá tốt: Năng suất lao động trung bình đạt 35,51 tấn than/người/tháng, tăng 116,3% so với cùng kỳ năm 2019; tiền lương bình quân 15,735 triệu đồng/người/tháng; lợi nhuận đạt 10.500 triệu đồng đạt 25,5% kế hoạch năm.
Lò chợ cơ giới hóa.
Một phần cửa giếng tại Công ty Than Nam Mẫu
Giàn chống than Vinatana tiên tiến được áp dụng đầu tiên tại Công ty Than Nam Mẫu
Từ tiết giảm chi phí, tăng lợi nhuận, tăng năng suất lao động mà công ty đã có sức để quan tâm đến đời sống của người lao động như, lần đầu tiên vào năm 2015 công ty đã may cấp trang phục cho 5000 CBCNV; khai trương nhà cấp phát nước giải khát và phục vụ thợ lò; lắp đặt hệ thống sản xuất nước uống tinh khiết. Tại tòa nhà chung cư thợ mỏ được lắp đặt hệ thống chiếu sáng, âm thanh hiện đại. Ngoài ra, công ty còn tích cực phát động phong trào trợ giúp những gia đình công nhân khó khăn bằng cách tặng hàng chục sổ tiết kiệm trị giá mỗi sổ 10 triệu đồng. Nhiều gia đình còn rưng rưng vì xúc động bởi giá trị còn cao hơn nữa là Nam Mẫu vẫn bao dung, vẫn rộng lòng nhân ái, vẫn là một gia đình lớn.
Như vậy, tính từ thập kỷ 80 đến nay đã gần bốn chục năm trời, Than Nam Mẫu đã luôn luôn đổi mới để phát triển không ngừng. Hiện nay Than Nam Mẫu là đơn vị khai thác than hầm lò lớn thứ 2 của Tập đoàn, sau Công ty Than Vàng Danh. Và đây cũng là đơn vị có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, bền vững và hiệu quả nhất trong khu vực. Những thế hệ cán bộ CNV Than Nam Mẫu hôm nay rất tự hào và sẽ phấn đấu hơn nữa vì một Công ty Than Nam Mẫu anh hùng trong thời kỳ đổi mới./.
Tình người trong “gia đình” Nam Mẫu
Văn Nguyễn
