Dự án cao tốc Vạn Ninh – Cam Lộ thuộc Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 đi qua hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị, khởi công ngày 1/1/2023 có chiều dài 65,5 km; trong đó, đoạn đi qua Quảng Trị dài 32,5 km thuộc các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh và Cam Lộ; huyện Cam Lộ đã hoàn thành giải phóng mặt bằng của dự án.
Tuyến chính của dự án đi qua huyện Vĩnh Linh dài 14,25km, đến nay địa phương này còn gần 482m chưa giải phóng được mặt bằng gồm đoạn qua Công ty cổ phần Lâm sản Quảng Trị và một số hộ dân. Đối với tuyến nhánh, đường gom dân sinh của dự án, huyện Vĩnh Linh cũng mới chỉ giải phóng mặt bằng sạch được 2,4km/5,8km.
Tuyến chính của dự án đi qua huyện Gio Linh dài 11,7 km, hiện còn 241m chưa giải phóng mặt bằng thuộc đất của một số hộ dân. Nguyên nhân giải phóng mặt bằng dự án bị chậm là do doanh nghiệp và một số hộ dân chưa đồng thuận với phương án bồi thường, hỗ trợ khi bị thu đất và tài sản trên đất.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng đánh giá, giải phóng mặt bằng dự án chậm trễ là do các địa phương chưa mạnh mẽ, quyết liệt thực hiện theo chức trách nhiệm vụ được giao. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tỉnh hoàn thành giải phóng mặt bằng dự án trong tháng 3 – 4/2024.
Địa phương hứa với Chính phủ hoàn thành trong tháng 4/2024 nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành. Lãnh đạo Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Trị yêu cầu, các địa phương hoàn thành giải phóng mặt bằng dự án trước ngày 20/7 và không gia hạn tiến độ cho việc này.
Tỉnh vận dụng tối đa chính sách để hỗ trợ tốt nhất, có lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dự án. Các doanh nghiệp, hộ dân đã được hỗ trợ tối đa theo quy định của pháp luật mà vẫn không chấp hành di dời, bàn giao mặt bằng thì các địa phương lên phương án cưỡng chế để giải quyết dứt điểm, xây dựng các khu tái định cư để di dời các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án, phải đảm bảo tốt hơn nơi ở cũ.
Tổng số hộ bị ảnh hưởng bởi dự án phải di dời tái định cư là 351 hộ; trong đó các huyện Vĩnh Linh 88 hộ, Gio Linh 132 hộ, Cam Lộ 131 hộ. Tỉnh xây dựng 9 khu tái định cư gồm Cam Hiếu, Cam Tuyền, Cam Thủy (huyện Cam Lộ); Bến Quan, Vĩnh Hà, Vĩnh Khê (huyện Vĩnh Linh); Gio An, Linh Trường, Hải Thái (huyện Gio Linh) với tổng diện tích trên 37 ha để di dời các hộ dân bị ảnh hưởng dự án. Tỉnh Quảng Trị đã nhiều lần “lỡ hẹn” giải phóng mặt bằng và bàn giao cho chủ đầu tư thi công dự án là Ban quản lý Dự án đường Hồ Chí Minh.