Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng một số bộ, ngành báo cáo tổng hợp ý kiến phản ánh của cộng đồng DN từ nửa cuối tháng 10/2022 tới nay về những khó khăn, vướng mắc; đồng thời đề xuất sáng kiến, giải pháp cụ thể, khả thi nhằm hỗ trợ DN phục hồi, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và phát triển bền vững.
Ban IV cho biết, DN đối mặt với 3 nhóm thách thức lớn liên quan đến hoạt động xuất, nhập khẩu; tiếp cận và duy trì nguồn vốn để phục hồi; và rào cản từ quá trình thực thi các quy định, pháp lý về môi trường đầu tư, kinh doanh của DN. Trong đó, khó khăn về dòng tiền được coi là thách thức đặc biệt đối với DN.
Xuất phát từ các khó khăn, thách thức đối với cộng đồng DN, Ban IV và các Hiệp hội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét một số đề xuất, giải pháp.
Thứ nhất, để khắc phục phần nào các khó khăn cho các DN xuất khẩu, nhập khẩu, đặc biệt để giảm sự bị động về tín hiệu thị trường, đề xuất Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương phối hợp với các bộ chuyên ngành cung cấp thường kỳ các thông tin cập nhật về biến động và xu hướng của các thị trường xuất, nhập khẩu lớn, kèm theo các đánh giá về cơ hội, thách thức để DN có các kế hoạch thích ứng phù hợp.
Ban IV và các hiệp hội kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét một số đề xuất, giải pháp gỡ khó cho cộng đồng DN.
Đặc biệt, cần khẩn trương tiến hành các cuộc bàn tròn công - tư nhằm phân tích các giải pháp tối ưu thị trường, tìm kiếm thị trường thay thế hoặc bổ sung trong bối cảnh một số thị trường truyền thống của cả nhập khẩu, xuất khẩu đều gặp rất nhiều khó khăn. Trong quá trình này, còn cần chú trọng phân tích các xu hướng và yêu cầu mới sẽ phát sinh ở các thị trường, đặc biệt xu hướng thiết lập các hàng rào kĩ thuật gắn với mục tiêu xanh hóa, giảm phát thải do các liên minh xanh đang thúc đẩy trên phạm vi toàn thế giới.
Thứ hai, để hỗ trợ nỗ lực phục hồi của DN, đặc biệt với các DN tư nhân trong nước trong bối cảnh DN đối diện với khó khăn rất lớn về dòng tiền, đề xuất Chính phủ xem xét kéo dài tới hết năm 2023 một số chính sách hỗ trợ DN đã phát huy hiệu quả thiết thực trong giai đoạn đại dịch COVID-19, như: chính sách giảm 2% thuế VAT, chính sách giãn, hoãn áp dụng biểu giá thuê đất mới theo Nghị định số 96/2019/NĐ-CP ngày 19/12/2019 của Chính phủ; các chính sách tín dụng như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ...
Thứ ba, đối với việc duy trì niềm tin của DN vào môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam, đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện nghiêm túc, thực chất quy trình tham vấn, lấy ý kiến của DN khi xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật liên quan, không chỉ lấy ý kiến một vài đơn vị mang tính đại diện. Đồng thời tập trung rà soát, cải thiện, đẩy mạnh trực tuyến hóa một số nhóm quy trình, thủ tục có tần suất thực hiện lớn và có ảnh hưởng tới hầu hết DN như nhóm thủ tục về khởi sự kinh doanh, thương mại, các thủ tục quy trình về đầu tư, thuế... và tháo gỡ trọng tâm các kiến nghị về hoàn thuế cho DN ngành gỗ, cao su.
Thứ tư, đối với thách thức liên quan thị trường tài chính, đề xuất Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước tham vấn các chuyên gia tài chính, chính sách uy tín trong nước, quốc tế để đánh giá bối cảnh và nhận diện giải pháp.
Trường hợp cần thiết, đề xuất tính tới các giải pháp đặc biệt trong giai đoạn nhất định nhằm giải nguy cho DN và nền kinh tế. Theo đó, cho phép các ngân hàng thương mại trong nước tham gia mua lại các trái phiếu sắp tới hạn và xử lý như một dạng tín dụng đặc biệt ngoài tín dụng thông thường.
Bên cạnh đó, để gia tăng hiệu quả sử dụng hạn mức tín dụng năm 2023, giúp dòng vốn hỗ trợ được cho DN ở nhiều ngành, lĩnh vực, đề xuất Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước làm việc với các ngân hàng thương mại để nghiên cứu, thiết kế các gói tín dụng ưu đãi cho các ngành, lĩnh vực sản xuất chủ lực trong nước, trong đó có những khoản mục dành cho DN nhỏ và vừa để không triệt tiêu năng lực DN.
Mặt khác, với chính sách siết tín dụng đối với bất động sản, cần thiết phải phân tách các loại bất động sản để các loại hình như xây dựng nhà ở xã hội, bệnh viện, trường học, các dự án xây dựng hạ tầng sản xuất,... không bị ảnh hưởng tiêu cực theo chính sách chung, từ đó tạo cơ hội cho nhiều nhóm DN liên quan.
