Dù pháp luật Việt Nam chưa cho phép cá nhân đầu tư ngoại hối, thế nhưng thời gian qua, các sàn kinh doanh, đầu tư ngoại hối (Forex), chứng khoán quốc tế, tiền ảo… vẫn ngang nhiên hoạt động và không ngừng chào mời người dân tham gia.
Đủ chiêu mời gọi
Chỉ cần tìm kiếm từ khóa "đầu tư Forex" trên Google sẽ có tới hơn 4 triệu kết quả hiển thị. Hàng loạt sàn đầu tư Forex tự quảng cáo là "uy tín nhất hiện nay" với các hướng dẫn chi tiết về cách mở tài khoản, chuyển - rút tiền và giao dịch hiệu quả. Hầu hết các sàn này đều có nhân viên đi quảng cáo, chào mời nhà đầu tư qua rất nhiều kênh như điện thoại, email, mạng xã hội, tờ rơi, thậm chí đăng bài giới thiệu trên các trang tin điện tử.
Đang trong giờ làm việc, anh Nguyễn Thế Bình (trú quận Thanh Xuân, TP Hà Nội) nhận được cuộc gọi từ số máy lạ, đầu dây bên kia giới thiệu là nhân viên tư vấn mời chào tham gia sàn đầu tư Forex của một đối tác ủy quyền ở nước ngoài. Nhân viên tên Hương gửi qua Zalo cho anh Bình nhiều tài liệu để tham khảo.
"Nhân viên tư vấn cho biết với người mới tham gia Forex, cần đọc bộ tài liệu do công ty chuẩn bị để nắm kỹ cách đầu tư, lợi nhuận cam kết từ 2%-4%/ngày. Họ tư vấn tôi nên chuẩn bị vốn khoảng hơn 20 triệu đồng, tương đương 1.000 USD, là có thể đầu tư, không cần làm gì mà lợi nhuận tự động chảy về tài khoản mỗi ngày" - anh Bình kể.
Trong vai một người muốn đầu tư Forex, phóng viên liên hệ với sàn Forex4you để được tư vấn tham gia. Ngay lập tức, nhân viên của sàn đã gọi điện và hướng dẫn các bước tạo tài khoản rút và nộp tiền, sau đó tạo thêm tài khoản để trade (giao dịch). Chỉ qua một vài bước ngắn, người tham gia đã có thể trở thành một trader (người giao dịch) trên sàn Forex quốc tế.
Song, nhà đầu tư không hề nắm rõ thông tin của các sàn này vì các dữ liệu được công khai rất mơ hồ, ngay cả địa chỉ giao dịch cũng không rõ ràng. Để tạo thêm lòng tin, nhiều môi giới, nền tảng giao dịch còn cho phép nhà đầu tư mở tài khoản demo (dùng thử). Tiền trong tài khoản này sẽ chỉ dùng để giao dịch thử và không được rút thành tiền thật.
Các nhân viên môi giới Forex thường xuyên liên hệ, mời gọi nhà đầu tư tham gia các nhóm Zalo, Facebook để chia sẻ thông tin, đa phần là những chiêu khoe lãi đậm, kiếm tiền dễ dàng, chia sẻ cuộc sống sang chảnh, đi xe sang, thường xuyên du lịch bằng tiền kiếm được từ Forex nhằm mục đích lôi kéo người chơi.
Liên tục bị tố lừa đảo
Trong khi đó, hoạt động của các sàn Forex, chứng khoán quốc tế hay tiền điện tử đã nhiều lần được Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng - Bộ Công Thương cảnh báo tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho người tham gia, bao gồm rủi ro về tài chính và cả về mặt pháp lý. Theo đó, mọi giao dịch của người tham gia đều thông qua tài khoản được mở trên hệ thống internet mà không có cơ quan quản lý tại Việt Nam cấp phép.
Do đó, nếu có các vấn đề rủi ro liên quan đến hệ thống thì kết quả đầu tư của người tham gia đều không được bảo đảm. Tiền của người tham gia nộp vào hệ thống là tiền thật, trong khi những lợi ích, hoa hồng được ghi nhận trên hệ thống hầu hết là các loại tiền ảo và ví điện tử không được cơ quan quản lý nhà nước thừa nhận.
Thực tế, thời gian qua, nhiều sàn Forex như GKFX LCM, DK trade, Bttrading, Forex4u, United Market (UTD), UTspot, Exness... đã bị tố lừa đảo, "ôm" tiền của người tham gia. Như tại sàn Kawamex, một số nhà đầu tư cho rằng đã có sự can thiệp của các đối tượng lừa đảo để chiếm đoạt tiền nhà đầu tư bằng cách làm sai lệch lệnh giao dịch hoặc cố tình đóng tài khoản để người chơi không thể rút tiền.
Mới đây nhất, Công an TP Đà Nẵng đã phát đi cảnh báo về hoạt động đầu tư tài chính bất hợp pháp của tổ chức Lion Group trên địa bàn, có dấu hiệu của hoạt động kinh doanh đa cấp. Cụ thể, tại Đà Nẵng xuất hiện một số cá nhân kêu gọi, lôi kéo người dân tham gia tổ chức Lion Group (có tên gọi khác là Lion Team, Lion Community) để đầu tư tài chính vào lĩnh vực ngoại hối thông qua sàn giao dịch điện tử tên Fx trading markets.
Người muốn gia nhập Lion Group phải có thành viên trong tổ chức giới thiệu, hướng dẫn mở tài khoản giao dịch trên sàn giao dịch điện tử Fx trading markets tại địa chỉ "fxtradingmarkets.com". Sau đó, tạo thêm tài khoản để rút tiền và gửi tiền cho ban chuyên gia với số tiền tối thiểu 1.000 USD. Số tiền đầu tư được ban chuyên gia giao dịch giúp với cam kết lợi nhuận 0,8%-1% mỗi ngày và 20%-24% hằng tháng.
Ngoài ra, người tham gia có thể tăng thêm thu nhập thông qua việc phát triển mạng lưới, đội, nhóm của riêng mình. Thu nhập của người tham gia tỉ lệ thuận với cấp bậc của bản thân, lượng thành viên kêu gọi tham gia Lion Group và số tiền giao dịch trong mạng lưới. Tổng cộng có 5 cấp bậc.
Công an TP Đà Nẵng cho biết theo quy định pháp luật, chỉ có các tổ chức tín dụng và tổ chức khác được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chấp thuận bằng văn bản mới được hoạt động kinh doanh ngoại hối, trong khi tổ chức này chưa hề được cấp phép. Ngoài ra, mô hình hoạt động, phát triển mạng lưới và cam kết lợi nhuận, trả thưởng của tổ chức Lion Group có dấu hiệu của hoạt động kinh doanh đa cấp trái phép.
Các sàn giao dịch ngoại hối, chứng khoán quốc tế, tiền ảo… trái phép xuất hiện tràn lan trên mạng internet. Ảnh: HOÀNG TRIỀU
Cẩn trọng trước lời mời chào
Theo Bộ Tài chính, các vụ việc liên quan đến các sàn giao dịch ngoại hối, tiền ảo, chứng khoán quốc tế có tính chất tương tự vụ việc ở TP Đà Nẵng đã xảy ra tại nhiều tỉnh, thành và đang có xu hướng diễn ra thường xuyên hơn (sàn Rforex tại TP Hà Nội, sàn Emrfx tại Nghệ An...).
Các sàn giao dịch này có cùng một số đặc điểm tương đồng, chủ yếu hoạt động kêu gọi đầu tư trái phép do nhiều cá nhân và tổ chức trong và ngoài nước (không xác định được tư cách pháp nhân) tự lập, lôi kéo nhà đầu tư tham gia đầu tư dưới nhiều hình thức (mua bán chứng khoán quốc tế, đồng tiền kỹ thuật số, giao dịch quyền lựa chọn nhị phân - Binary Option - với hình thức dự đoán giá trị lên xuống của một tài sản có thể là đồng tiền ảo crypto, vàng, chứng khoán, cổ phiếu, tỉ giá...).
Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Thường trực NHNN, nhấn mạnh pháp luật quy định việc kinh doanh trao đổi ngoại tệ chỉ được thực hiện bởi các tổ chức tín dụng và tổ chức được phép giao dịch dưới sự đồng ý của NHNN.
"Đến nay, NHNN không cấp phép cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào khác kinh doanh sàn Forex. Do vậy, các sàn Forex đang hoạt động hiện nay là không đúng quy định của pháp luật" - Phó Thống đốc Đào Minh Tú nói và lưu ý việc người dân tham gia đầu tư vào những sàn này vì thế hết sức rủi ro và không được pháp luật bảo vệ.
Đối với các lời chào mời lợi nhuận "khủng" từ những sàn này, ông Đào Minh Tú cho rằng rất phi lý, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 như hiện nay, việc sản xuất - kinh doanh chung đang gặp khó khăn.
"Chúng tôi đề nghị mỗi người dân hết sức thận trọng, nhất là với dạng kinh doanh mời chào đến mấy trăm phần trăm lãi suất lợi nhuận trong khi điều kiện hiện nay rất khó khăn" - ông Đào Minh Tú nói và cho rằng ngay từ đầu đã có dấu hiệu của sự không minh bạch, lừa đảo. Do vậy, người dân, nhà đầu tư trước khi bỏ vốn vào những lĩnh vực này nên tham khảo, tư vấn thêm từ cơ quan chức năng, các tổ chức tín dụng.
TS Nguyễn Trí Hiếu, người có kinh nghiệm nhiều năm về tài chính trong và ngoài nước, cho rằng các sàn này đã đánh vào tâm lý đầu tư nhanh kiếm được lợi nhuận cao của người dân, trong khi đó lại không tìm hiểu kỹ về kênh này. Ông khẳng định các sàn mời chào lợi nhuận cực lớn, cam kết "đánh luôn thắng" đều là lừa đảo, chỉ là chiêu thức để lôi kéo nhà đầu tư rót tiền mà thôi.
Theo phân tích của ông Hiếu, trong một số trường hợp nhà đầu tư có lợi nhuận khi đặt mua bán một số lệnh ban đầu nhưng không lấy gì bảo đảm đó là tiền lời phát sinh từ giao dịch hay chỉ là chiêu trò của các sàn, lấy tiền người sau trả cho người trước, như cảnh báo của Công an TP Đà Nẵng về tổ chức Lion Group.
Cần đưa vào khuôn khổ pháp luật
Liên quan đến đầu tư Forex, tiền ảo, Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng Bộ Công an, cho biết cơ quan này đã kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, NHNN và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu đầy đủ về loại hình đầu tư kinh doanh Forex, từng bước đưa loại hình đầu tư này vào khuôn khổ pháp luật.
Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, cảnh báo người dân, nhà đầu tư không bị lôi kéo vào các loại hình đầu tư trá hình, cho vay nặng lãi... Trường hợp các cá nhân, tổ chức lợi dụng các hình thức đầu tư, kinh doanh, môi giới để hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, khi có đầy đủ chứng cứ, cơ quan công an sẽ xử lý nghiêm.
