Theo Kết luận Thanh tra, Bộ Xây dựng chỉ ra rằng, trong giai đoạn 2016 – 2021, UBND tỉnh Bình Dương đã phê duyệt đồ án điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung thị xã Dĩ An (là đô thị loại III từ tháng 3/2017) và phê duyệt 8 đồ án quy hoạch phân khu của các phường thuộc địa bàn TP Thủ Dầu Một (đô thị loại I), TP Dĩ An (đô thị loại III).
Tuy nhiên, nội dung các đồ án được phê duyệt không bố trí quỹ đất dành để phát triển NƠXH, vi phạm quy định tại khoản 1, Điều 4 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP.
Ngoài ra, UBND tỉnh chưa thực hiện trách nhiệm rà soát, điều chỉnh, bổ sung quỹ đất dành để phát triển NƠXH trong quy hoạch chung, quy hoạch phân khu của địa phương, vi phạm quy định tại khoản 2, Điều 30 Nghị định số 100/2015/NĐ-CP.
Về quỹ đất để phát triển NƠXH đối với các khu công nghiệp (KCN), qua thanh tra cho thấy, thời kỳ từ 1/1/2016 đến 31/3/2021, UBND tỉnh Bình Dương không tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt (hoặc điều chỉnh quy hoạch) đối với các KCN.
Thời kỳ từ 1/4/2021 đến 31/12/2021, UBND tỉnh không tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt (hoặc điều chỉnh quy hoạch) để bổ sung quỹ đất phù hợp phát triển NƠXH đối với các KCN đã hình thành mà không có hoặc không đáp ứng đủ nhà ở cho công nhân, người lao động.
UBND tỉnh Bình Dương chưa thực hiện trách nhiệm tổ chức điều chỉnh quy hoạch xây dựng đối với các KCN chưa sử dụng hết diện tích đất công nghiệp để chuyển mục đích sử dụng đất theo thẩm quyền hoặc trình Thủ trướng Chính phủ xem xét quyết định việc điều chỉnh một phần diện tích của KCN đó để xây dựng NƠXH phục vụ công nhân, người lao động tại KCN.
UBND tỉnh cũng không xác định các khu vực để xây dựng NƠXH cho thuê khi quy hoạch, bố trí đất để phát triển đối với từng loại nhà ở theo quy định của Luật Nhà ở năm 2014 và chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương đã được phê duyệt.
Thu hồi quỹ đất 20% chưa sử dụng
Thanh tra việc phải dành quỹ đất để đầu tư, phát triển NƠXH theo quy định pháp luật đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị trên địa bàn tỉnh Bình Dương cho thấy, có 2/13 dự án có quy mô trên 10ha dành không đủ 20% tổng diện tích đất ở trong các đồ án quy hoạch chi tiết được phê duyệt để phát triển NƠXH.
Hai dự án gồm Khu Khu dân cư Cầu Đò (xã An Điển, thị xã Bến Cát) và Khu dân cư Mỹ Phước 4 (phường Mỹ Phước, thị xã Bến Cát).
Cụ thể, tại dự án Khu dân cư Cầu Đò, quy hoạch chi tiết được UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt năm 2006, đất xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp chiếm 7% đất ở.
Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được UBND thị xã Bến Cát phê duyệt năm 2020, tỷ lệ đất dành cho NƠXH trên tổng diện tích đất ở là hơn 7,5%.
Còn tại dự án Khu dân cư Mỹ Phước 4 (phường Mỹ Phước, thị xã Bến Cát), gồm 2 khu A và B. Theo quy hoạch chi tiết 1/2000 Khu dân cư Mỹ Phước 4, vị trí xây công trình cho người thu nhập thấp được bố trí tại khu B. Theo quyết định phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 năm 2016, diện tích đất dành cho NƠXH là hơn 15.925/126.445m2 tổng diện tích đất ở khu B.
Diện tích đất dành cho NƠXH ở 2 khu (A và B) theo quy hoạch được phê duyệt chiếm hơn 8,1% diện tích đất ở.
Thanh tra Bộ Xây dựng để nghị UBND tỉnh Bình Dương kiểm tra, rà soát dự án Khu dân cư Cầu Đò và Khu dân cư Mỹ Phước 4 để thực hiện việc bố trí đủ quỹ đất NƠXH đúng quy định.
Tại dự án Khu nhà ở Đất Mới do Công ty CP Đất Mới làm chủ đầu tư, Thanh tra Bộ Xây dựng cho hay, theo chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND tỉnh Bình Dương tại văn bản 452 năm 2019 không dành quỹ đất để đầu tư xây dựng NƠXH.
“Yêu cầu UBND tỉnh rà soát, xác định quỹ đất để phát triển NƠXH tại dự án theo quy định. Nếu có thất thoát ngân sách thì xử lý theo quy định của pháp luật” – kết luận thanh tra nêu.
Thanh tra Bộ Xây dựng cũng đề nghị UBND tỉnh Bình Dương rà soát, thu hồi quỹ đất thuộc các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị mới đã giao cho các chủ đầu tư nhưng không triển khai hoặc triển khai chậm so với tiến độ đã được phê duyệt, quỹ đất 20% dành để xây dựng NƠXH nhưng chưa sử dụng để giao cho các chủ đầu tư có nhu cầu xây dựng NƠXH theo quy định.
