Trước kế hoạch thí điểm thu thuế cho thuê căn hộ tại 5 chung cư ở quận 11, TP.HCM nhằm chống thất thu ngân sách của TP, nhiều người dân lo ngại mức thuế này có thể bị tính vào giá thuê cuối cùng, tăng gánh nặng lên người đi thuê nhà.
Minh Thu (25 tuổi), nhân viên văn phòng tại TP.HCM đang thuê nhà tại một tòa chung cư ở quận 1 cho rằng giá thuê nhà tại TP.HCM đã cao hơn rất nhiều so với các tỉnh thành khác.
"Tôi chuyển từ Hà Nội vào TP.HCM được hơn nửa năm. Việc tìm một căn nhà có giá thuê vừa phải, không quá xa trung tâm và đảm bảo không gian sống ổn định rất khó. Nếu bây giờ thuế cho thuê căn hộ bị đẩy sang phía người đi thuê nhà sẽ càng khó khăn cho những người như chúng tôi", Thu nói.
Ông H.N, một nhà đầu tư chuyên kinh doanh căn hộ cho thuê tại TP.HCM cho rằng việc thu thuế cho thuê nhà ở tại các khu chung cư sẽ có tác động lên bài toán tài chính của các cá nhân đang kinh doanh cho thuê. Ông cho rằng, lúc này, các chủ sở hữu chung cư sẽ có 2 lựa chọn, chấp nhận giảm bớt lợi nhuận của mình cho phần thuế phải đóng hoặc đẩy phần thuế đó cho người thuê ở cuối cùng.
"Nếu áp dụng thuế cho thuê vào thời điểm hiện tại, chủ nhà sẽ không dám đẩy phần thuế này cho người thuê cuối để giữ khách. Nhưng khi thị trường cho thuê căn hộ khởi sắc trở lại sau dịch Covid-19, có thể họ sẽ cân nhắc cộng thêm phần thuế này vào giá cho thuê", nhà đầu tư này bình luận.
Tình hình dịch bệnh kéo dài từ năm ngoái đến nay khiến thị trường cho thuê căn hộ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Giá cho thuê tuy đã giảm 10-30% nhưng nhà trống vẫn còn rất nhiều. Ông N. cũng cho rằng khi chi phí tăng thêm, lợi nhuận cho thuê bị sụt giảm, hoặc nếu phải tăng giá cho thuê bù đắp lại thì cũng bị ảnh hưởng đến tỷ lệ lấp đầy, chắc chắn sẽ tác động mạnh đến nhu cầu đầu tư mua căn hộ chung cư cho thuê.
Theo PGS TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Trưởng Khoa Tài chính Đại học Kinh tế TP.HCM, nỗi lo lắng của người đi thuê về việc áp dụng thuế cho thuê căn hộ sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, tăng chí phí sinh hoạt, gây áp lực lên mặt bằng giá cả, tăng tỷ lệ lạm phát là dễ hiểu. Tuy nhiên, những quan điểm này giống như một lời "đe dọa" chính quyền và cơ quan thuế.
"Chắc chắn việc đánh thuế sẽ tác động đến chi phí đầu vào của các dịch vụ. Khi chi phí tăng sẽ dẫn đến giá thành tăng, đó là quy luật về kinh tế. Tuy nhiên, ở đây, quy luật kinh tế thị trường mới có sức mạnh quyết định. Điều đó có nghĩa thị trường mới là người quyết định giá cả tăng hay giảm", ông Nguyễn Khắc Quốc Bảo phân tích.
Vị chuyên gia cho rằng mặt bằng giá nhà cho thuê tăng hay giảm là do cung và cầu của thị trường. Nếu chủ nhà thấy tăng thuế mà đẩy chi phí này sang cho người thuê nhà sẽ làm ảnh hưởng đến hiệu suất cho thuê của bất động sản.
Bên cạnh đó, ông Nguyễn Khắc Quốc Bảo cũng nhấn mạnh đến nghĩa vụ, trách nhiệm của người dân đối với việc đóng thuế. Nếu một điều luật được đưa ra đã hợp tình, hợp lý và chính xác thì người dân cần nghiêm túc thực hiện.
Bình luận về vấn đề này, ông Đặng Quang Long, Tổng giám đốc REIC, cho biết ông ủng hộ luật về thuế cho thuê căn hộ.
"Trong tương lai, quy định này sẽ được áp dụng rộng rãi ở nhiều tỉnh thành trên cả nước. Đây là điều mà nhiều quốc gia phát triển trong khu vực và trên thế giới đã áp dụng từ lâu. Bên cạnh đó, thuế cũng là một công cụ của Nhà nước trong việc điều tiết thị trường bất động sản một cách hiệu quả, chống tình trạng đầu cơ đã diễn ra trong nhiều năm nay", ông Long nói thêm.
Bà Tạ Thị Phương Lan, Phó vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ, vừa và hộ kinh doanh, cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết những trường hợp cho thuê bất động sản thuộc diện chịu thuế 10% đều được xác định là những trường hợp kinh doanh bất động sản (theo Luật Kinh doanh bất động sản). Việc kinh doanh bất động sản theo hình thức cho thuê trong thời gian qua, mặc dù không bằng lãi tiết kiệm khi để tiền ngân hàng, khách hàng thuê không ổn định, vẫn thu hút nhiều cá nhân có tiền nhàn rỗi hoặc tiền vay (nhưng khả năng trả nợ tiền vay tốt) đầu tư vào lĩnh vực này.
Đại diện Tổng cục Thuế cho rằng việc tính toán các khoản chi phí cho hoạt động cho thuê bất động sản là không phù hợp vì phải tính đến các yếu tố sở hữu bất động sản lâu dài, bất động sản có thể tăng giá trong tương lai.
Đối với hoạt động cho thuê thông thường, chỉ có thể tính đến các chi phí mang tính phát sinh thường xuyên trong thời gian cho thuê hoặc để phục vụ cho mục đích cho thuê (gồm chi phí bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa, lắp đặt thiết bị nội thất...). Để xử lý vấn đề không được trừ chi phí hợp lý như nêu trên của cá nhân cho thuê bất động sản, chính sách thuế đã xây dựng mức thuế của cá nhân thấp hơn so với doanh nghiệp.
Cụ thể, thuế GTGT của cá nhân là 5% trong khi của doanh nghiệp là 10%; thuế TNCN là 5% trong khi thuế thu nhập doanh nghiệp là 20% trên chênh lệch (doanh thu trừ chi phí).
