Mặc dù kim ngạch xuất khẩu giảm so với cùng kỳ năm trước, nhưng nông sản Việt Nam vẫn duy trì được sức hút trên các thị trường quốc tế. Điều này mở ra triển vọng mới cho năm 2025, đặc biệt khi nhu cầu toàn cầu đối với các sản phẩm nông sản chất lượng cao ngày càng tăng.
Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam trong tháng 1-2/2025 ước đạt khoảng 5,08 tỷ USD, giảm 4,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu nông sản chiếm khoảng 2,64 tỷ USD, giảm 6,2%; lâm sản gần 1,5 tỷ USD, giảm 4,8%; thủy sản 750 triệu USD, tăng nhẹ 0,3%.
Mặc dù con số tổng thể giảm, nhưng vẫn có những mặt hàng chủ lực duy trì sự ổn định và có mức tăng trưởng nhất định. Điều này cho thấy ngành xuất khẩu nông sản vẫn có những điểm sáng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều khó khăn.
Xuất khẩu nông sản cơ hội mới, thách thức cũ. Ảnh minh hoạ
Một số mặt hàng xuất khẩu nông sản vẫn ghi nhận sự tăng trưởng ổn định, trong đó cà phê là một điểm sáng. Trong tháng 1-2/2025, xuất khẩu cà phê Việt Nam đạt khoảng 763 triệu USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù khối lượng xuất khẩu giảm nhẹ, nhưng giá xuất khẩu bình quân đã tăng 78,5%, đạt 5.450 USD/tấn, giúp cà phê Việt Nam duy trì vị thế vững vàng trên thị trường quốc tế.
Bên cạnh cà phê, cao su cũng là một mặt hàng ghi nhận sự tăng trưởng đáng chú ý. Mặc dù khối lượng xuất khẩu giảm 14,5%, nhưng giá trị xuất khẩu cao su đạt khoảng 341 triệu USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm 2024, nhờ vào giá xuất khẩu tăng mạnh.
Các mặt hàng thủy sản và trái cây dù gặp phải một số khó khăn trong tháng đầu năm nhưng vẫn duy trì được đà xuất khẩu ổn định, với một số sản phẩm như tôm, cá tra, và các loại trái cây như xoài, thanh long vẫn đạt được mức tăng trưởng tích cực tại các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, và các nước ASEAN.
Việt Nam tiếp tục duy trì được sự hiện diện mạnh mẽ tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, EU và Nhật Bản. Tuy nhiên, trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới không ổn định và sự thay đổi trong chính sách thương mại quốc tế, Việt Nam cần phải tập trung vào việc duy trì và mở rộng các thị trường truyền thống, đồng thời tìm kiếm cơ hội mới tại các thị trường chưa khai thác hết tiềm năng.
Thị trường Châu Á vẫn là khu vực xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 47,9% tổng kim ngạch xuất khẩu. Các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc, và Nhật Bản là những đối tác tiêu thụ nông sản chủ lực. Tuy nhiên, Châu Âu và Mỹ cũng là những thị trường quan trọng, đóng góp khoảng 35% tổng giá trị xuất khẩu.
Một tín hiệu đáng mừng là xuất khẩu nông sản sang Châu Phi và Châu Đại Dương tăng trưởng mạnh mẽ, với mức tăng trưởng lần lượt là 31,3% và 0,2%, mở ra cơ hội lớn cho các mặt hàng nông sản Việt Nam.
Mặc dù kim ngạch xuất khẩu giảm so với cùng kỳ năm trước, nhưng nông sản Việt Nam vẫn duy trì được sức hút trên các thị trường quốc tế. Ảnh minh hoạ
Ngành xuất khẩu nông sản Việt Nam đầu năm 2025 phải đối mặt với không ít khó khăn. Đầu tiên là giảm nhu cầu tiêu thụ do nền kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn, đặc biệt là tình trạng suy giảm tăng trưởng kinh tế ở một số quốc gia lớn, khiến nhu cầu tiêu thụ nông sản giảm. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến kim ngạch xuất khẩu của các mặt hàng nông sản.
Thêm vào đó, biến động giá cả và vấn đề cung ứng nguyên liệu vẫn là những yếu tố tác động lớn đến xuất khẩu nông sản. Giá nguyên liệu đầu vào tăng cao cùng với chi phí vận chuyển không ổn định đã khiến giá trị xuất khẩu một số mặt hàng giảm. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến các mặt hàng như gạo và các loại nông sản chế biến sẵn.
Ngoài ra, rào cản thương mại và các chính sách bảo hộ của một số quốc gia cũng đã tạo ra khó khăn nhất định trong việc mở rộng thị trường cho nông sản Việt Nam. Những yếu tố này đòi hỏi các doanh nghiệp xuất khẩu phải linh hoạt và có chiến lược phát triển dài hạn, từ việc nâng cao chất lượng sản phẩm đến việc tìm kiếm và phát triển các thị trường ngách.
Dù có những thách thức, ngành xuất khẩu nông sản Việt Nam vẫn có nhiều cơ hội để duy trì và phát triển. Chính phủ và các cơ quan chức năng đang nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu nông sản thông qua các chính sách khuyến khích cải tiến chất lượng sản phẩm, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, và mở rộng thị trường xuất khẩu thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết.
Đặc biệt, việc đẩy mạnh xuất khẩu nông sản sạch và hữu cơ là một trong những chiến lược quan trọng trong năm 2025. Nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm nông sản sạch, an toàn, và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng ngày càng tăng, đặc biệt ở các thị trường khó tính như EU và Mỹ. Đây là cơ hội để nông sản Việt Nam gia tăng giá trị xuất khẩu.
Xuất khẩu nông sản Việt Nam đầu năm 2025 mặc dù gặp phải nhiều khó khăn do ảnh hưởng của biến động kinh tế toàn cầu, nhưng vẫn duy trì được sự ổn định nhờ vào các mặt hàng chủ lực như cà phê, cao su, và thủy sản. Các thị trường tiềm năng như Châu Phi và Châu Đại Dương đã mở ra cơ hội mới cho ngành.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu xuất khẩu trong năm nay, ngành nông sản Việt Nam cần tiếp tục cải thiện chất lượng sản phẩm, tìm kiếm các thị trường mới, và ứng phó linh hoạt với các biến động từ thị trường quốc tế.
Hà Trần (t/h)
